Ben Roberts-Smith smiles as another person drinks from a prosthetic leg.
Ben Roberts-Smith smiles as another person drinks from a prosthetic leg.

Exclusive

روایت خانواده مردی افغان که سربازان آسترالیایی در پای مصنوعی‌اش مشروب نوشیدند

خانواده یک مرد افغان که سربازان آسترالیایی پس از کشتن او در اندام مصنوعی‌اش مشروب نوشیده بودند، برای اولین بار وقایع آن روز را به یک رسانه آسترالیایی بازگو کرده‌اند.

نشر شده در 21/11/2023 ساعت 2:46pm
توسط Michelle Jasmin Dimasi, Finn McHugh
منبع: SBS
Image: در تصاویری که اولین بار توسط روزنامه‌های ناین منتشر شدند، رابرتس-اسمیت در حالی که سرباز دیگری از پای مصنوعی احمدالله می‌نوشد، لبخند می‌زند. (Nine Newspapers)
خانواده یک مرد افغان که توسط بن رابرتس-اسمیت، با افتخارترین سرباز زنده آسترالیا، کشته شده بود، نوشیدن مشروب در پای مصنوعی او را «دلخراش» توصیف کرده و گفته‌اند که حاضرند برای تحقق عدالت به آسترالیا سفر کنند.

در ماه جون، بن رابرتس-اسمیت پرونده شکایت افترا علیه سه روزنامه آسترالیایی را باخت و قاضی حکم کرد که او یک جنایتکار جنگی است و در حین انجام وظیفه در افغانستان، در قتل چهار نفر دست داشته است.

این اولین بار بود که اتهامات جنایات جنگی توسط نیروهای آسترالیایی در یک محکمه آسترالیایی بررسی شد. به همین دلیل، بسیاری‌ها آن را 'محاکمه قرن' و 'محاکمه نیابتی جنایات جنگی' خوانده بودند.

اما این سرباز سابق دریافت‌کننده مدال 'صلیب ویکتوریا' همواره تمام اتهامات جنایی را رد کرده و هنوز به طور رسمی متهم به هیچ جرم جنایی نشده است.
Ben Roberts-Smith drinking a beer as another man, blurred, holds a prosthetic leg.
سربازان نیروی ویژه آسترالیا از پای پلاستیکی احمدالله به عنوان پیاله مشروب استفاده می‌کردند. این عکس اولین بار توسط روزنامه‌های گروه رسانه‌ای ناین منتشر شد. Credit: Nine Newspapers
دو مورد از قتل‌هایی که رابرتس-اسمیت در آن‌ها دست داشته، در جریان یک یورش نیروهای آسترالیایی به یک مجتمع مسکونی در ولایت ارزگان افغانستان در سال ۲۰۰۹ رخ داده‌اند. از این مجتمع در گزارش‌های ارتش به نام 'ویسکی ۱۰۸' یاد شده است.

مطابق یافته‌های محکمه فدرال، احتمال دارد رابرتس-اسمیت در جریان این عملیات یک بازداشتی را به ضرب گلوله کشته باشد و دستور قتل بازداشتی دومی را نیز صادر کرده باشد.

اس‌بی‌اس می‌تواند فاش کند که این دو مرد پدر و پسری به نام‌های محمد عیسی و احمدالله بودند. احمدالله یک پای مصنوعی داشته که سربازان آسترالیایی پس از کشتنش آن را با خود به پایگاه برده بودند. از احمدالله دو فرزند و یک همسر باردار به جا مانده بود.
خانواده این پدر و پسر در نخستین صحبت شان با یک رسانه آسترالیایی، روایت خود را از روز کشته شدن بستگان شان بازگو کردند و گفتند مقامات آسترالیایی که در حال حاضر در مورد اتهامات جنایات جنگی در افغانستان تحقیق می‌کنند، با آن‌ها تماسی نداشته‌اند.

این خانواده هنوز در 'ویسکی ۱۰۸' زندگی می‌کنند و گفتند که آن‌ها پس از قتل عزیزان شان در بیش از یک‌دهه گذشته مشکلات مالی زیادی را از سر گذرانده‌اند و آماده‌اند در جست‌وجوی عدالت به آسترالیا سفر کنند.

رابعه، همسر محمد عیسی و مادر احمدالله، از طریق یک مترجم گفت: «آن‌ها ظلم بزرگی به ما کرده‌اند. آن‌ها به هیچ‌کس دیگری مانند ما ظلم نکرده‌اند.»

رابرتس-اسمیت هرگز کشتن احمدالله را انکار نکرده، اما مکرراً گفته که او را در جریان درگیری و به طور قانونی کشته است. او تیراندازی به محمد عیسی یا دادن دستور قتل او را رد کرده است.

رابرتس-اسمیت حکم ماه جون دادگاه فدرال را به چالش کشیده است.

'این برایم دلخراش بود'

پس از کشته شدن پدر و پسر، یک سرباز دیگر پای مصنوعی احمدالله را با خود به پایگاه نظامی ترین‌کوت برد. آن‌ها سپس این پای مصنوعی را قاب کردند و به عنوان نشان افتخار در بار جوخه قرار دارند.

در طول سال‌های بعد، روزنامه‌های گروه رسانه‌ای ناین و گاردین مجموعه تصاویری را منتشر کردند که سربازان آسترالیایی را در حال نوشیدن مشروب از اندام پلاستیکی احمدالله نشان می‌دادند. در برخی از این تصاویر رابرتس-اسمیت نیز حضور دارد و لبخند می‌زند، هرچند که خودش منکر نوشیدن با این پای مصنوعی است.
Esmatullah and Rahmatullah .JPG
عصمت‌الله (سمت چپ) در زمان این عملیات ۱۰ ساله بود و می‌گوید که حاضر است برای تحقق عدالت به آسترالیا سفر کند. Credit: Michelle Jasmin Dimasi
عصمت‌الله، برادر کوچکتر احمدالله، گفت که برادرش چند سال قبل از کشته شدنش در یک تصادف جاده‌ای پایش را از دست داده بود و از اندام مصنوعی استفاده می‌کرد.

اما او فقط زمانی متوجه شد که آسترالیایی‌ها از اندام مصنوعی او به عنوان یک سوغاتی خوفناک استفاده کرده‌اند که تصاویری از بار سربازان واحد ویژه برایش نشان داده شدند.

او از طریق مترجم به اس‌بی‌اس نیوز گفت: «این برای من دلخراش بود. من خیلی جوان بودم، کودک بودم که این اتفاق افتاد.»
او افزود: «پیام من به دولت آسترالیا این است: این افراد را پیدا کنید و به دادگاه بکشانید.»

احمدالله شش سال قبل با ملیکه ازدواج کرده بود و وقتی کشته شد، فرزند سومش هنوز به دنیا نیامده بود. ملیکه نیز از وجود تصاویری که سربازان آسترالیایی را در حال نوشیدن از پای شوهرش نشان می‌دهند، آگاهی داشت، ولی هرگز آن‌ها را ندیده است.

ملیکه گفت: «این کار قلبم را به درد می‌آورد.»

آماده شهادت دادن

در پرونده افتراء رابرتس-اسمیت علیه سه روزنامه آسترالیایی، تعدادی از افغان‌ها از طریق پیوند ویدیویی شهادت دادند، از جمله شاهدان قتل علی جان- مردی که رابرتس-اسمیت از صخره‌ای پرت کرد و سپس به سرباز دیگری دستور داد که او را به قتل برساند.

اما پس از برگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، هرگونه تحقیق میدانی از سوی دولت آسترالیا در افغانستان در مورد جنایات جنگی سربازانش یک امر پیچیده است.

این گروه اسلام‌گرای تندرو در ماه جون به اس‌بی‌اس گفت که ممکن است اجازه دهد مقامات آسترالیایی برای بررسی جنایات جنگی سربازان نیروی ویژه‌ آسترالیا وارد افغانستان شوند، هرچند که پرسش‌هایی در مورد قابل قبول بودن شواهد و مدارک به دست آمده تحت نظارت این گروه وجود دارند.
Three Afghan boys sit on a rug.
سه پسر احمدالله (در جلو) در نزدیکی محل خانه قدیمی پدرش. پسر وسطی پس از مرگ پدرش به دنیا آمده است. Credit: Michelle Jasmin Dimasi
رابعه گفت که آماده است تا «به هر طریقی»، از جمله در آسترالیا، به دنبال عدالت باشد.

عصمت‌الله از حکم افترا آگاه شده بود، اما به نظر می‌رسید به این باور است که این حکم نتیجه یک محاکمه جنایی بوده و یک سرباز آسترالیایی به زندان محکوم شده است.

او پس از اطلاع از واقعیت این پرونده گفت که ترجیح می‌دهد هر عاملی که متهم باشد برای محاکمه به افغانستان آورده شود، اما حاضر است برای شهادت دادن به آسترالیا سفر کند.

او گفت: «اگر آن‌ها نتوانستند [به افغانستان] بیایند، ما می‌توانیم به محکمه برویم و با آن‌ها روبه‌رو شویم. می‌توانیم آن‌ها را طبق قوانین و حقوق بشر خودشان به دادگاه ببریم.»
The silhouette of a soldier with a rifle against a rising sun.
نسخه عمومی گزارش بررتون که سه سال پیش در این هفته منتشر شد، شواهد موثقی یافت که نیروهای ویژه آسترالیا ۳۹ قتل فراقانونی را در افغانستان انجام داده‌اند. در این گزارش نامی از رابرتس-اسمیت برده نشده بود. Source: AAP / Australian Department of Defence
یکی دیگر از پسران احمدالله، محمد عیسی، محاکم بین‌المللی را به عنوان راهی برای تحقق عدالت پیشنهاد کرد.

او گفت: «بر اساس حقوق بشر خود کاری در مورد آن انجام دهید. سال‌هاست که ما خبرهایی را در رسانه‌ها می‌شنویم. چرا این‌قدر طول کشیده است؟»

روایت خانواده چیست؟

نحوه رفتار احمدالله و محمد عیسی در طول این حملات محل مناقشه است، رابرتس-اسمیت و سایر سربازانی که او به عنوان شاهد فراخوانده بود، ادعا می‌کنند که آن‌ها مسلح بودند و در جریان جنگ کشته شدند.

اما روایت این خانواده از برخی جهات با آنچه که توسط وکلای رابرتس-اسمیت و وکلای روزنامه‌های ناین ارائه شده، تفاوت دارد.

هر دو طرف در پرونده افترا پذیرفتند که این پدر و پسر شورشی بودند. بنابراین، تمرکز محکمه روی این بود که آیا آن‌ها هنگام کشته شدن در بازداشت بودند یا خیر، که اگر بودند، کشتن آن‌ها یک جنایت جنگی محسوب می‌شود.
Court documents showing bombing of compound.
تصویری از بمباران اول مجتمع مسکونی موسوم به 'ویسکی ۱۰۸' که در پرونده افترا به محکمه ارائه شده بود.
اعضای خانواده که با اس‌بی‌اس صحبت کرده‌اند، در طول پرونده افترا جزو شاهدان نبودند، بنابراین خاطرات آن‌ها مورد قضاوت محکمه قرار نگرفته است.

همه اعضای خانواده به تونلی در محوطه خانه اشاره نکردند که هر دو طرف پرونده افترا روی آن توافق داشتند. وکلای روزنامه‌های ناین استدلال کردند که این دو نفر قبل از کشته شدن در تونلی پنهان شده بودند.

اما عصمت‌الله از «حفره‌ای» یاد کرد که در آن برخی از اعضای مرد و کودک خانواده در طول حمله نیروهای آسترالیایی پنهان شده بودند.
رابعه و ملیکه گفتند که این دو نفر توسط سربازان آسترالیایی دستگیر شده بودند. این ادعا همچنین در جریان محاکمه افترا توسط سایر سربازان حاضر در ویسکی ۱۰۸ مطرح شد و قاضی در نهایت این روایت را صحیح دانست.

ملیکه گفت: «من برای برادر [احمدالله] لباس می‌گرفتم که هواپیما آمد و خانه ما را بمباران کرد. همه‌چیز ویران شد، همه‌جا را گرد و غبار فراگرفته بود. همچنین آن‌ها شبانه خانه ما را بمباران کردند.»

ملیکه گفت که سربازان قدبلند و توانا با چهره‌های مکدر با یک مترجم پشتوزبان وارد محوطه شدند.

رابعه ادعا کرد که برخی از سربازان آسترالیایی پس از ورود به محوطه همچنین تلاش کردند عصمت‌الله را- که در آن زمان ۱۰ ساله بود- دستگیر کنند و با خود ببرند.
Ben Roberts-Smith arriving at court.
بن رابرتس-اسمیت در حال ورود به محکمه فدرال در یکی از روزهای رسیدگی به پرونده افترا Source: AP / Rick Rycroft
او گفت: «آن‌ها او را کشاندند و لباسش را پاره کردند. ما سعی داشتیم او را از دست آن‌ها آزاد کنیم.»

«عصمت‌الله فریاد می‌زد و گریه می‌کرد، دخترم هم به آن‌ها حمله کرد تا برادرش را آزاد کنند، در نهایت او را آزاد کردیم.»

عصمت‌الله به یاد می‌آورد که در آن لحظه بسیار ترسیده بود.

رابعه و ملیکه هر دو گفتند که در نهایت بعد از این‌که سربازان به عصمت‌الله دادند نزد مادر و زن برادرش بماند، آسترالیایی‌ها خانواده را از طریق سوراخی که در دیوار ایجاد کرده بودند، از محوطه خارج کردند.

آن‌ها گفتند که احمدالله و محمد عیسی در خانه جا مانده بودند.

ملیکه به یاد می‌آورد: «از آن‌ها پرسیدم: با شوهر و پدرشوهرم چه کردید؟ گفتند که آن‌ها را زندانی کرده‌اند.»
Two men stand in front of microphones.
رابرتس-اسمیت از نیک مک‌کنزی (سمت راست) و کریس ماسترز، روزنامه‌نگاران گروه رسانه‌ای ناین به دلیل پوشش خبری آن‌ها شکایت کرده بود. اما محکمه تشخیص داد که او به احتمال قوی مرتکب قتل‌های متعدد شده است. او این حکم را به چالش می‌کشد. Source: AAP / Dan Himbrechts
رابعه و ملیکه گفتند که سربازان آسترالیایی آن‌ها را در طول روز به چندین خانه منتقل کردند و سپس در اواخر عصر آزادشان کردند.

آن‌ها که از بازگشت به ویسکی ۱۰۸ ترسیده بودند، شب را در خانه یکی از اقارب شان سپری کردند.

ملکه گفت: «صبح، ما هنوز مردد بودیم... اما در نهایت [بازگشتیم] و خانه‌مان را کاملاً هموار یافتیم».

آسیب قابل توجه به مجتمع ویسکی ۱۰۸ در طول محاکمه افترا تأیید شد، اما در این پرونده هیچ اشاره‌ای به بمباران خانه پس از ترک منطقه توسط نیروهای آسترالیایی نشده است. گزارش کامل این مأموریت به صورت علنی منتشر نشده، بنابراین جزئیات اندکی از آن در دست است.

اما یک مقاله جداگانه در یک مجله نظامی که توسط یک آسترالیایی درگیر در این حمله نوشته شده، به دومین حمله هوایی در حدود ساعت ۱۱ آن شب اشاره دارد.

اعضای خانواده گفتند که به علت ویرانی ناشی از بمباران، روزها طول کشید تا اجساد عزیزان شان را از زیر آوار پیدا کنند. وقتی احمدالله را بیرون کشیدند، پای مصنوعی‌اش ناپدید شده بود.

به اشتراك بگذاريد