فرار از دو جنگ در کمتر از یک سال؛ ماجرای آوارگی مجدد یک کودک افغان

هشت ماه قبل وقتی خانواده‌اش در جست‌وجوی یک پناهگاه امن به اوکراین مهاجر شد، صمد* ۱۴ ساله حتا تصورش را هم نمی‌کرد که در مدت کمتر از یک سال مجبور شود دوباره از جنگ فرار کند.

محمد ۱۴ ساله و خانواده‌اش هشت ماه پیش از جنگ افغانستان متواری شدند.

محمد ۱۴ ساله و خانواده‌اش هشت ماه پیش از جنگ افغانستان متواری شدند. Source: Save the Children

صمد می‌گوید: «برای من، آمدن از جنگ و زندگی کردن در یک مکان آرام مسأله بسیار بزرگی بود.»

«این برای من و خانواده‌ام خیلی خوب بود. دوستانی پیدا کردم ... به مکتب آمدم، و مردم خیلی مهربان بودند.»

اما دیری نپایید که کاخ صلح صمد، پدر، مادر و خواهر و برادرش دوباره متزلزل شد.

ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، در ساعات اول روز پنج‌شنبه، ۲۴ فبروری، دستور یک «عملیات ویژه نظامی» در اوکراین را صادر کرد و لحظاتی بعد، چندین شهر اوکراین، به شمول پایتخت آن کی‌یف، هدف موشک‌های روسی قرار گرفتند.

جنگ روسیه در اوکراین

با گذشت ۱۷ روز از تهاجم روسیه، آتش جنگ به میدان‌های هوایی، پایگاه‌های نظامی، نیروگاه‌های هسته‌ای و شهرهای عمده اوکراین، از جمله کی‌یف، خارکیف و چرنیهیف، رسیده است.

مقامات غربی و اوکراینی بسیاری از حملات مرگبار روسیه، از جمله بمباران زایشگاه شهر مریوپل، را «جنایت جنگی» خوانده‌اند.

غیرنظامیان تلاش کرده‌اند در سرمای سوزان، بدون آب یا وسایل گرمایش، از گلوله‌های روسی فرار کنند و به گفته یکی از مقامات سازمان طبیبان بدون مرز، وضعیت غیرنظامیان در اوکراین «ناامیدکننده» است.
سازمان ملل متحد می‌گوید ۲.۵ میلیون نفر تا اکنون توانسته‌اند از آتش این «جنگ بی‌معنا» فرار کنند، اما بسیاری هنوز در مکان‌های تحت محاصره نیروهای روسی گیر مانده‌اند.

محمد*، پدر صمد، می‌گوید: «خانواده من برای صلح به این‌جا آمد. اما وقتی شنیدیم که در این‌جا درگیری شروع می‌شود... هیچ‌کس نمی‌توانست باور کند.»

فرار از افغانستان

صمد و خانواده‌اش در ماه جولای ۲۰۲۱ در محله آرامی در افغانستان زندگی می‌کردند که کلید جنگ به نفع گروه طالبان رقم خورد.

محمد که مدت ۳۰ سال را در اوکراین کار و زندگی کرده بود، تصمیم گرفت قبل از وخامت بیشتر اوضاع، خانواده‌اش را از افغانستان به آن‌جا ببرد.

تنها چند هفته قبل از سقوط کامل افغانستان به دست طالبان، صمد و خانواده‌اش بعد از تلاش‌های چندین شبانه‌روزی توانستند خود را به میدان هوایی کابل برسانند و از آن‌جا راهی اوکراین شوند.
از چپ به راست: محمد و پسرش صمد
از چپ به راست: محمد و پسرش صمد Source: Save the Children

زندگی جدید در اوکراین

ترک افغانستان برای صمد و خانواده‌اش آسان نبود.

این کودک ۱۴ ساله می‌گوید: «وقتی جنگ در افغانستان آغاز شد، ما خانه خود را پر از وسایل رها کردیم.»

و وقتی آتش جنگ به اوکراین رسید، این خانواده باید بار دیگر دچار همان سرنوشت شدند.

صمد تازه به زندگی جدید خود در شرق اوکراین عادت می‌کرد- مکتب می‌رفت و زبان یاد می‌گرفت- که خانواده‌اش دوباره خود را در مسیر بمباران و گلوله یافت.

او می‌گوید: «در کابل نیز دقیقاً همین طور بود. مردم زیادی می‌خواستند کابل را ترک کنند و به جای امنی بروند. و [در اوکراین]، مردم زیادی می‌خواستند برای فرزندان شان، برای خودشان، آن‌جا را ترک کنند و به جای امنی بروند.»
صمد و خانواده‌اش بار دیگر باید تمام داروندارشان را رها و از جنگ فرار ‌کردند.

در اوقات معمولی، سفر زمینی از اوکراین شرقی به مرز رومانی حدود چند ساعت وقت می‌گرفت، اما موقع فرار، ۳۰ ساعت وقت گرفت تا خانواده صمد از میان راه‌بندان و هزاران واسطه نقلیه خود را به مرز برسانند.

اما رسیدن به مرز اوکراین-رومانی تازه آغاز سفر پرمخاطره آن‌ها بود.

آن‌ها مجبور بودند مدت سه شبانه‌روز را در دمای زیر صفر داخل موترشان بخوابند تا به جلو صف هزاران نفری آوارگان برسند و وارد رومانی شوند.

صمد می‌گوید، احساس آرامشی که بعد از عبور از مرز رومانی برایش دست داد، بسیار آشنا بود.

تقاضای کمک

صمد و خانواده‌اش اکنون در رومانی شمالی پناهنده شده‌اند.

این خانواده که برخی از اعضای آن پاسپورت ندارند، در حال حاضر در یک مرکز پذیرش اقامت دارند تا مدارک هویتی شان مورد ارزیابی قرار گیرند.

سازمان 'نجات کودکان' (Save the Children) مستقر در بریتانیا- که به قربانیان بلایای طبیعی، جنگ‌ها و سایر درگیری‌ها کمک‌های اضطراری ارائه می‌دهد و فعالانه برای حقوق جوانان کمپین می‌کند- از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواسته است که به آوارگان اوکراین پناهندگی موقت بدهند.

گبریالا الکساندرسکو، مدیر اجرایی سازمان نجات کودکان در رومانی می‌گوید: «کودکان و خانواده‌های شان در سرتاسر اوکراین هر روز با تصمیم‌های ناممکن مواجه هستند.»

خانم الکساندرسکو می‌گوید: «گزینش بین عقب‌نشینی در زیر زمین در تلاش برای زنده ماندن از یک یورش وحشتناک یا رها کردن همه‌چیز و فرار در حال درگیری شدید انتخابی است که هیچ پدر و مادری نباید با آن روبه‌رو باشد.»
محمد (چپ) و پسرش صمد (راست) به همراه سایر اعضای خانواده شان اکنون در یک مرکز پذیرش در شرق رومانی اقامت دارند.
محمد و پسرش صمد به همراه سایر اعضای خانواده شان اکنون در یک مرکز پذیرش در شرق رومانی اقامت دارند. Source: Save the Children
کارکنان و داوطلبان سازمان نجات کودکان در مرکز پذیرشی که صمد و خانواده‌اش اقامت دارند، کار می‌کنند و با ارائه اطلاعات و راهنمایی و تأمین نیازهای اولیه مانند غذا، لباس و کفش به آن‌ها کمک می‌کنند.

خانم الکساندرسکو می‌گوید: «وادار شدن دو بار فرار از مرزها در عرض چندماه تقریباً غیرقابل تصور است.»

هرچند خانواده صمد به طور موقت آواره شده است، اما پدرش هنوز به آینده خوشبین است.

محمد می‌گوید: «همه‌چیز درست خواهد شد. من چنین فکر می‌کنم. امیدوارم.»

اما خانم الکساندرسکو می‌گوید، صمد و خانواده‌اش از جمع خوشبختانی هستند که توانسته‌اند به‌موقع از مرز عبور کنند.

او می‌گوید: «بسیاری از مردمانی که اصالتاً از خارج از اروپا هستند [هنوز] در حال فرار از اوکراین می‌باشند و به کمک و حمایت اروپا نیاز دارند.»

*نام و موقعیت دقیق خانواده در افغانستان، اوکراین و رومانی به دلایل امنیتی مخفی نگه داشته شده‌اند. سازمان نجات کودکان و اس‌بی‌اس نیوز اجازه نشر عکس‌ها را از خانواده مذکور دریافت کرده‌اند.


به اشتراك بگذاريد
نشر شده در 14/03/2022 ساعت 1:06pm
به روز شده در 12/08/2022 ساعت 2:55pm
توسط Akash Arora, Sam Anwari