Μετά από τέσσερα περίπου χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών οι οποίες επέφεραν πολιτική αστάθεια στη Βρετανία και αβεβαιότητα αμφοτέρων των πλευρών σε πολλά επίπεδα, οι Βρυξέλλες διεμήνυσαν ότι ‘η ελεύθερη διακίνηση ατόμων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίου ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ θα λήξει’.
Κύρια σημεία
- δεν θα υπάρχουν δασμοί ή ποσοστώσεις στις εμπορικές συναλλαγές
- οι Ευρωπαίοι αλιείς θα έχουν πρόσβαση στα βρετανικά νερά για μια μεταβατική περίοδο 5,5 ετών
- Βρετανία και η ΕΕ δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού
- 1η Ιανουαρίου 2021: η ημερομηνία έναρξης της συμφωνίας
Η ιστορική συμφωνία σε γενικές γραμμές, προβλέπει τα εξής:
Αγαθά
Η συμφωνία διασφαλίζει τις εμπορικές συναλλαγές χωρίς δασμούς ή ποσοστώσεις στα αγαθά που παράγονται στη Βρετανία και την ΕΕ.
Οι βρετανικές εξαγωγές πρέπει να συμμορφώνονται με τις προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας της ΕΕ ενώ υπάρχουν αυστηροί κανόνες που διέπουν τα προϊόντα που κατασκευάζονται με μέρη που προέρχονται εκτός ΕΕ ή Βρετανίας.
Μεταφορές
Η συμφωνία εξασφαλίζει την αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση της Βρετανίας με την ηπειρωτική Ευρώπη, με τη Βρετανία να χάνει ορισμένα από τα πλεονεκτήματα που απολάμβανε ως μέλος της ενιαίας αγοράς.
Αλιεία
Για την αλιεία, ένα απ’ τα πιο δύσκολα θέματα, συμφωνήθηκε οι Ευρωπαίοι ψαράδες να μπορούν να ψαρεύουν εντός Βρετανικών χωρικών υδάτων και να δίνουν το 25% της αξίας της ψαριάς τους σε μία μεταβατική περίοδο 5,5 ετών.
Ανταγωνισμός
Ένα άλλο σημαντικό εμπόδιο ήταν οι λεγόμενοι "ίσοι όροι ανταγωνισμού", κανονισμοί στους οποίους η ΕΕ επέμενε στοχεύοντας στο να αποτρέψει τις βρετανικές εταιρείες να αποκτήσουν πλεονέκτημα έναντι των ευρωπαϊκών ανταγωνιστών τους εάν το Λονδίνο διαμορφώσει πτωτικά τα πρότυπα στο μέλλον ή επιδοτήσει τις βιομηχανίες.
Το Ηνωμένο Βασίλειο αγωνίστηκε σκληρά για να αποφύγει τη δημιουργία ενός συστήματος που θα δίνει τη δυνατότητα στις Βρυξέλλες να μπορούν να το αναγκάσουν να ακολουθήσει τους κανόνες τις ΕΕ σε θέματα όπως οι εργασιακές σχέσεις, το περιβάλλον και οι κρατικές επιχορηγήσεις/επιδοτήσεις.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου παραδέχτηκε ότι η συμφωνία επέτρεψε και στις δύο πλευρές να επιβάλουν «αντίμετρα εάν πιστεύουν ότι έχουν υποστεί ζημία» υπόκεινται σε διαιτησία.
Στην περίπτωση που η μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της, δίνεται η δυνατότητα λήψης «διορθωτικών μέτρων».
Το Βρετανικό κοινοβούλιο θα συζητήσει και θα κληθεί να ψηφίσει τη συμφωνία στις 30 Δεκεμβρίου.
