Συχνά ακούμε για την έντονη παρουσία των Ελλήνων στην χώρα μας, εδώ στην Αυστραλία, και σε κάθε φάσμα της κοινωνικής, πολιτισμικής, οικονομικής, πολιτικής κ.λπ. ζωής, ειδικά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. 'Η για την προσφορά των Ελλήνων στην οικονομική «έκρηξη» της βόρειας, κυρίως, Αμερικής στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού.
Κύρια Σημεία
- Σε κάποιες Αφρικανικές χώρες, η παρουσία των Ελλήνων φτάνει και ξεπερνά τους δυο αιώνες
- Ενδεχομένως υπάρχουν χιλιάδες Αφρικανοί ελληνικής καταγωγής που δεν έχουν συμπεριληφθεί στις απογραφές
- Οι πολύχρονες έρευνες του Δρ. Αντώνη Χαλδαίου για την παρουσία του Ελληνισμού στην Αφρική, τον οδήγησαν στην συγγραφή οκτώ βιβλίων
Επιπλέον, γνωρίζουμε για την συνεχή μεταναστευτική ροή Ελλήνων στη Δυτική Ευρώπη από το τέλος του Δευτέρα Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι και την πρόσφατη οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Και για τις χιλιάδες των Ελλήνων στα ορυχεία του Βελγίου και τις φάμπρικες της Γερμανίας.
Η πολύχρονη έρευνα και τα ταξίδια του ιστορικού και ερευνητή Δρ. Αντώνη Χαλδαίου στην Αφρική και η καταγραφή της ιστορίας των εκεί Ελλήνων αποδεικνύουν περίτρανα ότι υπάρχει ένα εντυπωσιακό κεφάλαιο για το οποία αξίζει η παρούσα αναφορά. 
Ο κ. Χαλδαίος έχει ταξιδέψει στο Μαρόκο, στην Τυνησία, στο Σουδάν, στην Αιθιοπία, στην Ερυθραία, στο Τζιμπουτί, στην Μοζαμβίκη, στο Μπουρούντι, στην Ρουάντα, στην Τανζανία, στην Ζάμπια και στην Νότια Αφρική. Ταξίδια που τον συνέβαλαν στην συγγραφή οκτώ βιβλίων για την παρουσία των Ελλήνων και των Ελληνικής καταγωγής Αφρικανών στην ήπειρο.
The Greeks build the first Orthodox Church on the slopes of Kilimanjaro in Tanganyika. Source: Antonis Chaldeos/Greeks of Africa - Grecs de l' Afrique
Ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Γιοχάνεσμπουργκ, με καταγωγή από το Πλωμάρι της Λέσβου, ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Αν και αρχικά σπούδασε ηλεκτρονικός μηχανικός, στη συνέχεια στράφηκε στις ανθρωπιστικές επιστήμες πραγματοποιώντας μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας. 
Στο πλαίσιο της διδακτορικής του διατριβής ασχολήθηκε αρχικά με την ελληνική παρουσία στο Σουδάν από τον 19ο αιώνα μέχρι και τον 21ο, αν και η παρουσία των ελλήνων εκεί, μετρά αιώνες, όπως είπε στο SBS Greek.
The Greek role in the sponge fishery of Sfax in Tunisia. Source: Antonis Chaldeos/Greeks of Africa - Grecs de l' Afrique
«Σ' αυτούς τους δύο αιώνες σημειώθηκε μαζική μετανάστευση των Ελλήνων στο Σουδάν και η παρουσία τους ήταν σημαντική σε διάφορους τομείς της οικονομίας, της κοινωνίας, του πολιτισμού, των γραμμάτων κλπ.», σημείωνει ο κ. Χαλδαίος.
Η μελέτη του αφορά τις συνθήκες συγκρότησης των παροικιών, τον κοινωνικό μετασχηματισμό και την οικονομική δράση των μελών τους και την επιρροή της μεταποικιοκρατίας στη ζωή των παροικιών.
«Ασχολήθηκα με την αλληλεπίδραση των Ελλήνων με τον ντόπιο πολιτισμό και πληθυσμό, τις σχέσεις τους και την ενασχόλησή τους με την πολιτική καθώς και τη σχέση τους με την μητρόπολη, την Ελλάδα». 
Ο Δρ. Χαλδαίος λέει στο SBS Greek ότι υπάρχουν αρκετά διαφορετικά στοιχεία μεταξύ των κοινοτήτων που ίδρυσαν οι Έλληνες στην Αφρική, αλλά σαφώς υπάρχουν και πολλά κοινά σημεία.
The Greeks of Vila Pery (Mozambique) in the 1890s - Excerpt from the book 'The Greek community in Mozambique'. Source: Antonis Chaldeos/Greeks of Africa - Grecs de l' Afrique
«Παρακολούθησα την πορεία των Ελλήνων που σε κάποιες αφρικανικές χώρες η παρουσία τους φτάνει και ξεπερνά τους δυο αιώνες, όπως στην Τυνησία που η παρουσία των Ελλήνων μετρά πέντε αιώνες. Είδα πώς αυτή η όσμωση στα χρόνια της συμβίωσης Ελλήνων και ντόπιων επηρεάζει την Ελληνική ταυτότητα και, φυσικά, επηρεάζει και την χώρα υποδοχής».
Ο Ελληνισμός στο ασταθές πολιτικό περιβάλλον της Αφρικής
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν δηλαδή οι περισσότερες χώρες της Αφρικής απέκτησαν την ανεξαρτησία τους μετά από δεκαετίες αποικιοκρατίας, δημιουργήθηκε μια θρυαλλίδα ριζικών αλλαγών τόσο στην οικονομία όσο και στην κοινωνία, παρατηρεί ο Έλληνας ερευνητής.
«Οι αλλαγές συμπαρέσυραν όλους τους κατοίκων των αφρικανικών χωρών, όπως και τους Έλληνες που ζούσαν σ'αυτές. Σε κάποιες περιπτώσεις οι αλλαγές αυτές ήταν προς το καλύτερο και σε κάποιες προς το χειρότερο».
«Γενικά τα πράγματα είναι πολύ ευμετάβλητα στην Αφρική. Αλλάζουν οι κυβερνήσεις, οπότε αλλάζει άρδην η πολιτική που ακολουθείται, αλλάζοντας και τις ζωές των κατοίκων, ντόπιων και ξένων».
The legendary Katerina of Khartoum in Sudan - Excerpt from the book 'The Greek community in Sudan'. Source: Antonis Chaldeos/Greeks of Africa - Grecs de l' Afrique
«Γενικά αυτό που λέγεται για την Αφρική είναι ότι είσαι με το ένα πόδι στη μια χώρα και με το άλλο κάπου αλλού, διότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να συμβεί οτιδήποτε».
Ο πληθυσμός των Αφρικανών Ελληνικής καταγωγής
Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των Ελλήνων στην Αφρική, αυτά έχουν μια ανομοιμορφία. «Σε κάποιες χώρες η παρουσία τους είναι πιο μεγάλη και συνοδεύεται κυρίως το πέρασμα από κάπου αλλού. Για παράδειγμα, στο Σουδάν, το πέρασμα των Ελλήνων έγινε μέσα από την Αίγυπτο όπου ήδη ζούσαν πολλοί Έλληνες. Στην Τυνησία, όπου ζουν Έλληνες για αιώνες, πιο συγκεκριμένα από το 1548, σαφώς έγινε εκτεταμένη έρευνα», λέει ο Δρ. Χαλδαίος.
Όπως τονίζει, στο θέμα της απογραφής του ελληνικού στοιχείου, κάποια στοιχεία δίνουν οι ελληνικές πρεσβείες και τα ελληνικά προξενεία, αλλά δυστυχώς δεν γίνεται αρκετά συχνά η απογραφή οπότε πρόκειται για εκτιμήσεις.
Όπως σημειώνει ο Δρ. Χαλδαίος, «υπάρχουν πληθυσμοί με κάποια συνείδηση της καταγωγής και της σύνδεσης τους με την Ελλάδα, αλλά για διάφορους λόγους δεν συμπεριλήφθηκαν στην απογραφή από τις ελληνικές διπλωματικές αρχές, τις Ελληνικές Κοινότητες, ή τις κατά τόπους Ελληνορθόδοξες εκκλησίες».
Greek store in Dungu of Congo, 1960s. Source: Antonis Chaldeos/Greeks of Africa - Grecs de l' Afrique
Αναφέρει το παράδειγμα της Αιθιοπίας, όπου παρατηρείται ο μεγαλύτερος αριθμός Αιθιόπων ελληνικής καταγωγής, αν και είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστούν.
«Αν και στην Ελληνική Κοινότητα της Αιθιοπίας υπάρχουν 200 άτομα, υπάρχουν επιπλέον δυο χιλιάδες άτομα που ενώ έχουν ελληνικά ονόματα και επώνυμα, δεν είναι επισήμως εγγεγραμμένα και δεν αναγνωρίζονται ως Έλληνες υπήκοοι, ή δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια».
Το 2017 κ. Χαλδαίος τιμήθηκε με το παράσημο του Αγίου Μάρκου από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας για την συμβολή του στην ανάδειξη του ελληνισμού της βορείου Αφρικής.
Dr. Antonis Chaldeos. Source: Dr. Antonis Chaldeos
Στο συγγραφικό έργο του Δρ. Χαλδαίου περιλαμβάνονται άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, συμμετοχές σε διεθνή συνέδρια καθώς και οι ακόλουθες μονογραφίες:
«Η ελληνική κοινότητα της Ζάμπιας», 2020, «Η ελληνική κοινότητα της Τανζανίας», 2019, «Η ελληνική παρουσία στο κέρας της Αφρικής», 2018, «Les Grecs au Burundi e au Rwanda», 2016, «Η ελληνική παροικία του Σουδάν (19ος-21ος αι.)», 2016, «The Greek Community of Mazambique», 2015, «Η ελληνική παροικία της Μοζαμβίκης», 2015, «Η ελληνική παροικία της Τυνησίας (16ος-21ος αι.)», 2013, «Ο ελληνισμός του Μαρόκου», 2012.
Πατήστε Play στην κεντρική φωτογραφία για να ακούσετε το podcast
