Η «αθέατη πλευρά» του Κώστα Ταχτσή: Επανακυκλοφόρησε ανανεωμένη η βιογραφία του

Greek Australian author Dr John Vasilakakos.

Greek Australian author Dr John Vasilakakos. Source: SBS Greek/Supplied

Στις αρχές Μαΐου του 2020, επανακυκλοφόρησε στην Ελλάδα, σε ανανεωμένη έκδοση, το βιβλίο του Δρ. Γιάννη Βασιλακάκου για τον συγγραφέα Κώστα Ταχτσή. O Δρ. Βασιλακάκος μίλησε στο SBS Greek.


Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Κώστας Ταχτσής: Η αθέατη πλευρά της σελήνης- η ζωή του». Είναι δε, από τις εκδόσεις «Οδός Πανός», με τις οποίες συνεργάζεται ο γνωστός ομογενής συγγραφέας τα τελευταία χρόνια.

O Κώστας Ταχτσής έζησε για μια πενταετία περίπου και στην Αυστραλία, αρχές δεκαετίας του ’60. Θεωρείται δε ένας από τους πλέον πολυσυζητημένους αλλά και αμφιλεγόμενους συγγραφείς της μεταπολεμικής γενιάς.

Το πιο γνωστό έργο του είναι «Το τρίτο στεφάνι», το οποίο μάλιστα γυρίστηκε και σε τηλεοπτική σειρά. Τον κ. Βασιλακάκο, τον είχαμε φιλοξενήσει όταν κυκλοφόρησε η πρώτη έκδοση, η οποία ομολογουμένως αποδείχθηκε ευπώλητη και συζητήθηκε στους λογοτεχνικούς κύκλους αλλά και στο «βιβλιοφάγο κοινό», αν μας επιτρέπεται ο όρος.

Η συνέντευξη με τον Δρα Βασιλακάκου έχει ως εξής:

SBS Greek: Αρχικά να θυμίσουμε ότι εσείς επιδιώξατε να ασχοληθείτε με τον Κώστα Ταχτσή και να γράψετε τη βιογραφία του. Ποιοι ήταν οι λόγοι; 

Δρ Γιάννης Βασιλακάκου: Αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον γι’ αυτή την ενδελεχή έρευνα, κι εν συνεχεία με ώθησε στη συγγραφή αυτού του βιβλίου (που είναι και η πρώτη μου βιογραφία) ήταν μια έντονη περιέργεια που με βασάνιζε απ’ τα φοιτητικά μου χρόνια και το ερώτημα: Γιατί μετανάστευσε ο Ταχτσής στην Αυστραλία, αρχές της δεκαετίας του ’60, ως μη ανειδίκευτος εργάτης, και τι ακριβώς έκανε τα πέντε χρόνια που έζησε συνολικά στο Σίδνεϊ;

Κι επειδή σχεδόν τίποτα δεν ήταν γνωστό για εκείνη την περίοδο της ζωής του, εκτός απ’ το αυτοβιογραφικό διήγημά του «Λίγες πέννες για το Στρατό Σωτηρίας» (που συμπριλαμβάνεται στη συλλογή διηγημάτων του «Τα ρέστα»), ή μάλλον εξαιτίας αυτού, θεώρησα ότι κάποια στιγμή έπρεπε να ανασκουμπωθώ και να εξερευνήσω αυτό το άγνωστο πεδίο, την terra incognita. 

SBS Greek: Εύλογο είναι το ερώτημα, σε τι διαφέρει η δεύτερη έκδοση από την πρώτη;

Γ.Β.: Εκτός απ’ το αυτοτελές κείμενο της πρώτης έκδοσης που παρατίθεται αυτούσια, χωρίς καμία αλλαγή, η δεύτερη έκδοση συμπεριλαμβάνει ένα επιπρόσθετο «παράρτημα» το οποίο αποτελείται από: τον φάκελο της δολοφονίας που κρατούσαν οι ελληνικές αρχές, τον φάκελο που κρατούσαν οι αυστραλιανές αρχές, κάποιες αυθεντικές επιστολές του Ταχτσή προς τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Κάρολο Μητσάκη (τις οποίες μου είχε ευγενικά παραχωρήσει πριν πολλά χρόνια) και μια δική μου συνέντευξη όταν μου παραχωρήθηκε ο φάκελος Ταχτσή από τα Εθνικά Αρχεία της Αυστραλίας το 2014. 

Επιπλέον συμπεριλαμβάνει ένα πλούσιο φωτογραφικό ρεπορτάζ που καλύπτει όλη τη ζωή του Ταχτσή, από τη γέννηση έως τον θάνατό του και, τέλος, ένα αδημοσίευτο κείμενο, τιμής ένεκεν, του ανερχόμενου ταλαντούχου πεζογράφου και λάτρη του Ταχτσή, Βαγγέλη Προβιά, σχετικά με τη νέα έκδοση. 

Το επιπρόσθετο υλικό επόμενο ήταν να αυξήσει τον όγκο του βιβλίου και τις σελίδες του, από 355 που ήταν η πρώτη έκδοση σε 555 σελίδες που είναι η δεύτερη! 

SBS Greek: Μας μιλάτε για τα στοιχεία δύο φακέλων για τον Ταχτσή, σε Ελλάδα και Αυστραλία. Πρώτα στην Ελλάδα: περιήλθε στα χέρια σας ο φάκελος για τη δολοφονία του. Τι το νεότερο υπάρχει που δεν είχε γνωστοποιηθεί πριν, από το αστυνομικό ρεπορτάζ της τότε εποχής;

Γ.Β.: Τα στοιχεία του φακέλου της Ελληνικής Αστυνομίας είναι κατ’ αρχήν ενδιαφέροντα για τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες που για πρώτη φορά βλέπουν το φως της δημοσιότητας αλογόκριτες.

Αν συμβάλλουν σε κάτι, αυτό δεν είναι βέβαια στη διαλεύκανση της αποτρόπαιης δολοφονίας του συγγραφέα καθώς τα ευρήματα της έρευνάς της δημιουργούν περισσότερα ερωτήματα απ’ τις όποιες απαντήσεις υποτίθεται ότι θα έδιναν.

Δηλαδή, ποιος και γιατί διέπραξε αυτό το στυγερό έγκλημα και ποιος κρύβεται πίσω απ’ αυτό. Πάντως το σίγουρο είναι ότι τα διάφορα κομμάτια του παζλ δεν ταιριάζουν, δεν δένονται μεταξύ τους, και αυτό λέει πολλά. 

Κυρίως για την ανεξήγητη βιασύνη των διωκτικών αρχών να κλείσουν άρον-άρον τον φάκελο αυτής της άγριας δολοφονίας και να τον βάλουν στο αρχείο. Γιατί άραγε; Προφανώς η δολοφονία αυτή σχετιζόταν άμεσα με το τελευταίο ημιτελές βιβλίο του θύματος «Το φοβερό βήμα», όπως καταδεικνύει το βιβλίο μου, αφού κατά την έρευνα του σπιτιού του συγγραφέα μετά το έγκλημα, είχαν αφαιρεθεί επίμαχες σελίδες απ’ το χειρόγραφό του.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι ο Ταχτσής, λίγο πριν τον σκοτώσουν, φοβόταν για τη ζωή του. Γιατί, όπως είχε εκμυστηρευθεί στην εκδότριά του Μάγδα Κοτζιά (των εκδόσεων «Εξάντας»), όταν θα κυκλοφορούσε το βιβλίο που έγραφε, αυτός έπρεπε να βρίσκεται πολύ μακριά από την Ελλάδα. Προφανώς εξαιτίας των αποκαλύψεων που θα έκανε για κάποια σημαίνοντα πρόσωπα του δημόσιου βίου, μεταξύ των οποίων, φημολογείται, και μια θρυλική μορφή της ελληνικής πολιτικής. 

Παρ’ όλα αυτά θεωρώ ότι, αν μη τι άλλο, το περιεχόμενο του φακέλου της Αστυνομίας αποτελεί ένα πρώτης τάξεως υλικό για τη συγγραφή ενός συνταρακτικού αστυνομικού μυθιστορήματος-θρίλερ...

SBS Greek: Φάκελο για τον Ταχτσή διατηρούσαν και οι αυστραλιανές αρχές που φυλάσσονταν στα Εθνικά Αρχεία της Αυστραλίας. Αρκετά έγγραφα αποχαρακτηρίστηκαν και σας δόθηκαν. Τι νέες πληροφορίες συγκεντρώσατε;

Γ.Β.: Αν κι έχουν παρακρατηθεί 27 «απόρρητα» έγγραφα, θεωρώ ότι ο φάκελος φωτίζει αναμφίβολα πολλές άγνωστες πτυχές από τη ζωή και τη δράση του Ταχτσή στην Αυστραλία.

Δηλαδή τον ιδιόρρυθμο, τυχοδιωκτικό χαρακτήρα και τα πολλά προβλήματα που αντιμετώπιζε - όχι μόνο με τις αυστραλιανές αρχές, λόγω του ανορθόδοξου βίου του, αλλά γενικότερα στη ζωή του (προβλήματα οικονομικά, ψυχολογικά, συναισθηματικά, σχέσεων, υπαρξιακά, κτλ.). Που σημαίνει ότι υπάρχει μπόλικο υλικό για περαιτέρω έρευνα.

Εξού και στο «Σημείωμα για την δεύτερη έκδοση» κλείνω με την εξής επισήμανση: «Στο μεταξύ το ερευνητικό μου “πρότζεκτ-Ταχτσής” το οποίο αποτελεί έργο ζωής, συνεπώς “έργο εν προόδω”, συνεχίζεται...».

SBS Greek: Πού οφείλεται η καθυστέρηση της επανακυκλοφορίας του βιβλίου;

Γ.Β.: Η βιογραφία μου για τον Ταχτσή πρωτοκυκλοφόρησε στην Αθήνα από τις εκδόσεις «Ηλέκτρα», το 2009 και δεν άργησε να κατακτήσει αναγνωστικό κοινό και κριτικούς. Η καθυστέρηση της επανακυκλοφορίας του, παρόλο που το βιβλίο είχε εξαντληθεί πριν χρόνια, οφείλεται σε δύο λόγους: 

Πρώτον, το lockdown της «Ηλέκτρας», λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Δεύτερον, λόγω της επιθυμίας μου η δεύτερη έκδοση να είναι βελτιωμένη κι επαυξημένη, δηλαδή να συμπεριλαμβάνει κανούργια στοιχεία. 

Συγκεκριμένα, τον άγνωστο φάκελο της Ελληνικής Αστυνομίας για τη δολοφονία Ταχτσή, αλλά και τον άγνωστο φάκελο των Εθνικών Αρχείων της Αυστραλίας για τον συγγραφέα του «Τρίτου στεφανιού». Και, βέβαια, την εξασφάλιση των δικαιωμάτων δημοσίευσής τους. Τον φάκελο της Αστυνομίας, για διαφόρους λόγους, δεν τον συμπεριέλαβα στην πρώτη έκδοση.

Ο φάκελος των αυστραλιανών αρχών μου παραδόθηκε το 2014, αλλά έπρεπε να μεταφράσω στα ελληνικά όλα τα έγγραφα που περιείχε. Επίσης χρειαζόταν να εξασφαλίσω το copyright, δηλαδή τα πνευματικά δικαιώματα δημοσίευσής τους – πράγμα που έγινε στις 30 Ιανουαρίου 2020. 

Όλα αυτά όμως, όπως καταλαβαίνετε, πήραν χρόνο διότι, στο μεταξύ, ήμουν απασχολημένος με χίλια δυο άλλα πράγματα και υποχρεώσεις.

SBS Greek: Τέλος, πώς εξηγείτε τη μεγάλη απήχηση αυτού του βιβλίου σας, σε εκδότες και αναγνωστικό κοινό, παρόλο που και τις δυο φορές κυκλοφόρησε σε οικονομικά δύσκολους καιρούς;

Γ.Β.: Ανέκαθεν επεδίωκα να γράφω μόνο ενδιαφέροντα, δηλαδή πρωτότυπα βιβλία. Διαφορετικά δεν είχε νόημα να σπαταλώ άδικα τον πολύτιμο χρόνο μου. Γι’ αυτό κι έγραφα τα βιβλία που ήθελα να διαβάσω εγώ ο ίδιος, ως αναγνώστης. 

Ποτέ δεν μ’ ενδιέφερε να γράψω για κάποιο γενικό και ακαθόριστο... «αναγνωστικό κοινό» που δεν γνωρίζω. Γιατί αν δεν αρέσει πρώτα σε μένα, πώς μπορεί να αρέσει και σε άλλους; Αυτή την πετυχημένη «συνταγή» ακολουθώ τα τελευταία 46 χρόνια (το πρώτο μου βιβλιο στην Ελλάδα κυκλοφόρησε το 1974, λίγο πριν πέσει η δικτατορία) και δεν το έχω μετανιώσει. 

Αν είσαι αληθινός με τον εαυτό σου, κι έχεις ταλέντο εννοείται, τότε σίγουρα θα βρεις απήχηση και σε άλλους που θα ταυτιστούν μαζί σου. Απόδειξη αυτού είναι ότι κανένας εκδότης μέχρι σήμερα δεν μου έχει παραπονεθεί ότι κάποιο απ’ τα δεκάδες βιβλία μου απέτυχε κι έχασε χρήματα. Ούτε ποτέ φοβήθηκαν να αναλάβουν το ρίσκο μιας νέας πολυσέλιδης έκδοσης. 

Ακόμη κι όταν τους ρωτώ αν φοβούνται μήπως... μπουν μέσα, αυτοί απτόητοι μου απαντούν χαμογελώντας: «Γράφε εσύ τα ωραία βιβλία που ξέρεις, και άσε σ’ εμάς τα υπόλοιπα. Τα οικονομικά δεν είναι δική σου δουλειά...». Αυτό ίσως είναι η μεγαλύτερη ηθική ικανοποίηση για ένα συγγραφέα.  

Πατήστε Play στην κεντρική φωτογραφία για να ακούσετε το podcast

Share