"Φαντάσματα" του παρελθόντος ξυπνούν από την ενίσχυση εθνικισμού και λαϊκισμού

Boris Johnson Donald Trump

Source: Adam Davy/PA Images via Getty Images

Στο ερώτημα κατά πόσο διανύουμε μια νέα περίοδο αντίστοιχη του μεσοπολέμου, απαντά ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, του Deakin University, στη Μελβούρνη, Δρ. Κώστας Λαουτίδης.


Η ανάδειξη του Μπόρις Τζόνσον, στην πρωθυπουργία της Βρετανίας, επιβεβαίωσε κατά ορισμένους αναλυτές, την επικίνδυνη ενίσχυση του εθνικισμού και λαϊκισμού σε μεγάλες δυτικές δημοκρατίες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ.

Η ανησυχία αυτή, προκαλεί αναπόφευκτους παραλληλισμούς με την εποχή του μεσοπολέμου, και την επικράτηση, τότε, του φασισμού και ναζισμού.

Ο Δρ. Λαουτίδης, θεωρεί ότι «ζούμε μια αναγέννηση του εθνικισμού, ο οποίος είχε περάσει σε μία φάση ύφεσης, μέχρι και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Υπήρξε μια αναζωπύρωση, σε μη δυτικές κοινωνίες αρχικά, κατά τις πρώτες δεκαετίες μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, κυρίως με την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, με τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, [πολέμους] σε περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Υπήρξε έντονος αναβρασμός στην Αφρική, και στην Ασία, γιατί ήταν χώρες οι οποίες βρισκόντουσαν σε μετάβαση, από ολοκληρωτικά ή αυταρχικά καθεστώτα, προς καθεστώτα πιο δημοκρατικά, αλλά, τώρα, το ενδιαφέρον είναι ότι έχουμε αρχίσει τα τελευταία χρόνια, οκτώ ίσως και δέκα χρόνια, μια αναβίωση του εθνικισμού και στο δυτικό κόσμο».  

Όπως εξήγησε, μια από τις εξηγήσεις αυτής της αναβίωσης είναι και το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. «Επομένως, αυτό που βλέπουμε, τώρα, να συμβαίνει, είναι μια ένταση της ανασφάλειας, και η εκλογή του Τραμπ, του Μπόρις Τζόνσον και ούτω καθ’ εξής, έχουν να κάνουν με μια περίοδο γενικότερης ανασφάλειας, αβεβαιότητας και ενδεχομένως και απογοήτευσης, από συγκεκριμένες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αναδίπλωση».

Σε αυτό το πλαίσιο, όπως σημείωσε ο Δρ. Λαουτίδης προστίθεται ο λαϊκισμός, ο οποίος δίνει απλές εξηγήσεις σε πολυσύνθετα και πολύπλοκα προβλήματα, αναζητώντας τα εξιλαστήρια θύματα σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.

Πρέπει να ανησυχούμε;

Στο ερώτημα κατά πόσο θα πρέπει να ανησυχούμε για όλες αυτές τις εξελίξεις, ο Δρ. Λαουτίδης, πιστεύει ότι γενικότερα σε μια δημοκρατία, όλοι οι πολίτες θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση και να ανησυχούν συνεχώς, για την ποιότητα της δημοκρατίας και του πολιτικού συστήματος στο οποίο ζουν.

Ο Δρ. Λαουτίδης, πιστεύει ότι ως ένα βαθμό, ζούμε μια περίοδο αντίστοιχη του μεσοπολέμου, καθώς ένα από τα σημαντικά στοιχεία είναι η αυξάνουσα τάση της άνισης διανομής του πλούτου, παγκοσμίως, πράγμα που σημαίνει σταδιακή φτωχοποίηση ενός όλο και μεγαλύτερου ποσοστού του πληθυσμού.

Εκείνο, ωστόσο, το στοιχείο το οποίο κατά τον Δρ. Λαουτίδη, είναι ακόμα πιο ανησυχητικό, είναι η ραγδαία αύξηση των προσφύγων και μεταναστών παγκοσμίως σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα του ΟΗΕ, για το 2018. «Και πολύ περισσότερο, και αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα τάση, την οποία ίσως θα πρέπει να την παρατηρήσουμε για το μέλλον, αυξάνεται με σταδιακό και εντατικό ρυθμό, ο αριθμός των ανθρώπων, οι οποίοι είναι απάτριδες. Και αυτό είναι πάρα πάρα πολύ ανησυχητικό», υπογράμμισε ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Deakin University, της Μελβούρνης, Δρ. Κώστας Λαουτίδης.

Για να ακούσετε ολόκληρη τη συνέντευξη πατήστε play στην κεντρική φωτογραφία.    


Share