คะแนนเสียงของคุณทำงานอย่างไรในออสเตรเลีย

NEWS: ขณะที่การหาเสียงเลือกตั้งของการเลือกตั้งสหพันธรัฐ 2019 กำลังเข้มข้น เอสบีเอส นิวส์ มีคำอธิบาย ตั้งแต่สภาแขวน ไส้กรอกประชาธิปไตย ไปจนระบบการเลือกตั้งของออสเตรเลีย

2022 호주 연방 총선/ Participe nestas eleições federais da Austrália - faça ouvir a sua voz neste país que também já é um pouco seu.

Source: (Australian Electoral Commission)

You can read the full article in English

ในวันที่ 18 พฤษภาคมนี้ ชาวออสเตรเลียจะมุ่งหน้าเข้าคูหาเลือกตั้งเพื่อตัดสินใจว่าใครจะบริหารประเทศ แต่เรื่องนี้นั้นมีรายละเอียดอย่างไร

ใครสามารถไปเลือกตั้งได้?

หากคุณเป็นพลเมืองออสเตรเลียที่อายุ 18 ปี หรือมากกว่า คุณจะต้องไปใช้สิทธิเลือกตั้ง

แต่ในการเลือกตั้งแต่ละครั้งนั้น เป็นความรับผิดชอบของผู้มีสิทธิออกเสียงเลือกตั้งเองที่จะต้องทำให้แน่ใจว่าพวกเขาได้ลงทะเบียนขอใช้สิทธิเลือกตั้งและรายละเอียดของพวกเขานั้นถูกต้อง ไม่เช่นนั้น พวกเขาจะไม่สามารถใช้สิทธิเลือกตั้งได้

การลงทะเบียนขอใช้สิทธิเลือกตั้งนั้นปิดรับลงทะเบียนไปแล้วเมื่อเดือนที่แล้ว และมีชาวออสเตรเลียมากเป็นประวัติกาลที่ลงทะเบียนขอให้สิทธิเลือกตั้งในการเลือกตั้งครั้งนี้ จากข้อมูลของคณะกรรมการการเลือกตั้งแห่งออสเตรเลีย หรือ เออีซี

มีพลเมืองชาวออสเตรเลียทั้งสิ้น 16,424,248 คน ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 96.8 ของประชากรทั้งหมดที่มีสิทธิเลือกตั้ง มาลงทะเบียนขอใช้สิทธิเลือกตั้ง

จำนวนนี้นั้นมากกว่าประชาชนที่ลงทะเบียนเลือกตั้งสำหรับการเลือกตั้งสหพันธรัฐปี 2016 ราว 750,000 คน

Bill Shorten eats a sausage sandwich on 2016 election day. Source: AAP

จะเกิดอะไรขึ้นในวันเลือกตั้ง?

ขณะที่การใช้สิทธิเลือกตั้งล่วงหน้าสามารถทำได้ตั้งแต่วันที่ 29 เมษายนเป็นต้นไป แต่ชาวออสเตรเลียส่วนใหญ่จะมุ่งหน้าไปยังคูหาเลือกตั้งเพื่อใช้สิทธิเลือกตั้งในวันเลือกตั้ง

ข้อดีที่เห็นได้ชัดของการไปใช้สิทธิเลือกตั้งด้วยตนเองในวันเลือกตั้งคือ “ไส้กรอกประชาธิปไตย” หรือบาร์บีคิวเพื่อเรี่ยไรเงิน หน้าคูหาเลือกตั้ง

“หากคุณไปเลือกตั้งในวันเลือกตั้งที่หน่วยเลือกตั้งใกล้บ้านคุณ ชื่อของคุณจะถูกขีดออกจากทะเบียนผู้ขอใช้สิทธิเลือกตั้ง และคุณจะได้รับบัตรเลือกตั้งสีเขียวสำหรับเลือกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และบัตรเลือกตั้งสีขาวสำหรับเลือกสมาชิกวุฒิสภา” คุณฟิล ไดแอค จากเออีซี บอกกับ เอสบีเอส นิวส์

“วิธีลงคะแนนสำหรับบัตรเลือกตั้งเหล่านี้นั้นแตกต่างกัน ดังนั้น จึงสำคัญมากที่จะต้องทำตามคำแนะนำบนบัตรเลือกตั้ง”

สภาผู้แทนราษฎร

สภาผู้แทนราษฎรนั้นยังเรียกกันว่า “สภาของรัฐบาล” ด้วย เนื่องจากใครก็ตามที่ควบคุมสภานี้จะเป็นผู้จัดตั้งรัฐบาลของช่วงเวลานั้น

“สำหรับบัตรสีเขียวเพื่อเลือกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรนั้น คุณจำเป็นต้องเขียนตัวเลขเรียงลำดับความชอบทุกช่อง โดยเป็นตัวเลขตามลำดับตั้งแต่ 1 ไปจนถึงจำนวนของผู้สมัครทั้งหมดที่อยู่บนใบเลือกตั้ง” คุณไดแอค กล่าว

ตัวอย่างการลงคะแนนเลือกตั้ง สส. จากเว็บไซต์คณะกรรมการการเลือกตั้งแห่งออสเตรเลีย (AEC) Source: AEC

ผู้สมัคร ซึ่งเป็นตัวแทนพรรคต่างๆ เช่น พรรคลิเบอรัล พรรคเนชันแนล พรรคแรงงาน หรือพรรคกรีนส์ ผู้สมัครคนใดได้รับคะแนนเสียงมากกว่าร้อยละ 50 ของคะแนนเสียงทั้งหมดจะชนะการเลือกตั้งในเขตเลือกตั้งนั้น

ในการเลือกตั้งปี 2019 ครั้งนี้นั้น จะมีการเลือกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทั้งหมด 151 คน

Voters at Bondi Surf Bathers Life Saving Club. Source: AAP

ระบบจัดลำดับความชอบ (Preferential voting)

มีเหตุผลสำคัญว่าทำไมผู้ใช้สิทธิเลือกตั้งจึงจำเป็นต้องเขียนตัวเลขตามลำดับความชอบในทุกช่องของบัตรเลือกตั้ง

“ระบบการเลือกตั้งของออสเตรเลียนั้น ไม่เหมือนกับที่อื่นๆ ในต่างประเทศ โดยเป็นระบบที่ใช้การจัดลำดับความชอบ (Preferential voting)” นายไดแอค อธิบาย

“จุดมุ่งหมายของระบบเลือกตั้งตามลำดับความชอบคือทำให้แน่ใจได้ว่าผู้ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด โดยดูจากลำดับความชอบทั้งหมดแล้ว เป็นผู้ที่ได้รับเลือกตั้ง… นี่จะมีบทบาทสำคัญเมื่อไม่มีผู้สมัครคนใดเลยได้คะแนนเสียงมากกว่าร้อยละ 50 ในการเลือกผู้สมัครที่ชื่นชอบมากที่สุดอันดับหนึ่ง”

ดังนั้น หากไม่มีผู้สมัครคนใดได้คะแนนเสียงมากกว่าร้อยละ 50 ในการนับคะแนนครั้งแรก ผู้สมัครที่ได้คะแนนเสียงน้อยที่สุดจะถูกตัดออก และสำหรับผู้ที่ลงคะแนนเสียงให้พวกเขาเป็นอันดับหนึ่งนั้น จะถูกนำผู้สมัครที่ชื่นชอบอันดับสองไปนับคะแนนต่อไป

กระบวนการนี้จะเกิดขึ้นไปเรื่อยๆ จนกว่าจะมีผู้สมัครคนใดคนหนึ่งได้คะแนนเสียงมากกว่าร้อยละ 50 ของคะแนนเสียงทั้งหมด

Senator and Members of the House of Representatives in the Senate marking the start of the 45th Parliament at Parliament House in Canberra, Tuesday, Aug. 30, 2016. (AAP Image/Mick Tsikas) NO ARCHIVING

สภาผู้แทนราษฎรสหพันธรัฐ ที่กรุงแคนเบอร์รา Source: AAP Source: AAP Image/Mick Tsikas

จัดตั้งรัฐบาลกันอย่างไร?

จะมีการนับจำนวนผู้สมัครที่ชนะการเลือกตั้งของทุกเขตเลือกตั้ง และพรรคที่มีผู้สมัครชนะการเลือกตั้งเป็นจำนวนมากที่สุด นั่นคืออย่างน้อย 76 ที่นั่น จะจัดตั้งรัฐบาล และผู้นำของพรรคนั้นจะได้รับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

หากไม่มีพรรคใดเลยที่มีที่นั่งพอจะจัดตั้งรัฐบาลได้ สถานการณ์ดังกล่าวเรียกกันว่า ‘สภาแขวน’ (hung parliament)

จากนั้นพรรคการเมืองต่างๆ จะเจรจากับพรรคการเมืองอื่นหรือกับผู้สมัครอิสระ และขอให้พวกเขามาร่วมจัดตั้งรัฐบาลผสมด้วยกัน

สถานการณ์นี้เกิดขึ้นในปี 2010 เมื่อนางจูเลีย กิลลาร์ด ต้องจัดตั้งรัฐบาลโดยได้รับความช่วยเหลือจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่ไม่สังกัดพรรคใหญ่หรือเป็นผู้สมัครอิสระ