ÖNE ÇIKANLAR
- Hazine Bakanı Jim Chalmers, Albanese hükümetinin ikinci bütçesini açıkladı.
- Yeni bütçenin merkezinde hayat pahalılığı ile mücadele var
- Bütçede kiracılara, yaşlı bakım sektörü çalışanlarına ve işsizlik ödemesi alanlara ilave destek var.
Federal Hazine Bakanı Jim Chalmers küresel yüksek enflasyon ve düşük ekonomik büyüme ortamının Avustralya’yı da etkileyeceğini ve enflasyonun hükümetin en öne çıkan endişesi olmaya devam edeceğini açıkladı.
Federal Parlamento’da 2023-24 Federal bütçesini sunan Chalmers, İşsizliğin düşük kalacağını ancak ekonomik büyümenin de 2023-24 (1 Temmuz 2023 - 30 Haziran 2024) yüzde 4,5’te kalacağını söyledi.
Şu anda yüzde 7 olan enflasyonun bu yıl içinde yüzde 6’ya ve gelecek yıl da yüzde 3,25’e düşeceğini öngördüklerini belirtti.
Yeni federal bütçede hayat pahalılığına karşı alınan önlemler öne çıkıyor.
14,6 milyar dolarlık hayat pahalılığı ile mücadele planı
- Enerji faturaları için yardım
- Sağlık harcamalarının azalma önlemleri
- Yoksul Avustralyalılara destek
- Ucuz konut
- Maaş artışları
KAZANANLAR
Aile doktorlarına giden gençler ve yaşlılr
Avustralya’da aile doktoruna gitmek ucuzluyor.
16 yaş altı çocuklar, pension ödemesi alanlar ve diğer indirim (concession) kartı sahipleri genel aile hekimi muayenelerinde bulk billing ödemeleri üç kat artıyor. Bu 11 milyon kişi için aile hekimine gitmenin ücretisz olacağı anlamına geliyor.
20 dakikaya kadar süren Telehealth görüşmeleri de bu ödemelere dahil olacak.
The single parent payment will continue until a child is 14-years-old, rather than eight.
Bekar Ebeveynler
Maddi zorluk yaşayan bekar ebeveynlere sunulan destek en küçük çocuk 8 yerine 14 yaşına gelene kadar devam edecek. Bu da 57 bin ebeveynin altı yıl daha JobSeeker işsizlik ödemesinden daha fazla destek alacağı anlamına geliyor. Yetkililer her iki hafta da bir ilave 176,90 dolar ödeneceğini belirtiyor.
Ev sahipleri
Evinize güneş enerjisi panelleri veya çift cam taktırmak artık daha ucuz olabilir. Federal hükümetin ayırdığı 1,3 milyar dolarlık fon evlerinde enerji verimliliğini artırmak isteyenlere düşük faizli kredi sunacak.
Fonun 300 milyon doları sosyal konutların yenilenmesine harcanacak.
İşçi Parti’nin hükümeti bir konutun enerji verimliliğini bir yıldızdan üç yıldıza artırmanın enerji faturalarını üçte bir oranında düşüreceğini tahmin ediyor.
Zengin Avustralyalılar
Koalisyonun uyguladığı üç aşamalı vergi indirimi planına dokunmayan İşçi Partisi Avustralya’nın en zenginlerini de mutlu ediyor. 10 yılda 200 milyar odlara mal olacak vergi indirimleri hayat pahalılığı ile mücadele edenlerin öfkesini çekiyor.
Kaybedenler
Vizeye başvuranlar
Vizeler pahalılaşıyor. Tüm vize ücretleri en az yüzde 6 artacak. Turistler 190 dolar (40 dolarlık artış), backpacking çalışma/turist vizesi 630 dolara (130 dolarlık artış) ve öğrenciler ise 715 dolar (65 dolarlık artış) ödeyecek.
Yatırım ve inovasyon vizelerinde artış yüzde 40.
Hükümet vize ücretlerindeki artıştan her yıl ilave 100 milyon dolar gelir amaçlıyor.
Büyük superannuation birikimi olanlar
Superannuation birikimi olanlar daha yüksek bir oranda vergi verecek. Superannuation birikimlerinden yüzde 15 vergi alınıyor. Birikim emeklilik hesabındaysa vergi sıfır.
Ancak 2025 ortasından itibaren 3 milyon dolar üzerindeki hesaplardan alınacak vergi yüzde 30 olacak. Bu oran yine de en yüksek vergi diliminden alınan yüzde 45’lik vergiden çok daha düşük.
Çokuluslu şirketler
Vergi sistemindeki boşluklardan yararlanan çokuluslu şirketlere yönelik çeşitli önlemler alınıyor. 1 Ocak 2024’ten itibaren büyük çokuluslu şirketler asgari yüzde 15 vergi ödeyecek.
Yurt dışında daha düşük oranda vergi öderlerse, farkı tahsil edilecek. Yani şirket başka bir ülkede yüzde 13 vergi verirse, Avustralya’ya yüzde iki ödeyecek.
Tütün ve elektronik sigara şirketleri
Nikotinli ürünler ya daha pahalı olarak ya da yasaklanacak.
Sigaradan yüzde 5 daha fazla vergi alınacak. Ortalama bir paket sigaranın fiyatı 50 dolar olacak. Hedef 3 milyar dolar ilave vergi toplamak.
Tüm reçetesiz elektronik sigaralar yasaklanıyor. Reçeteli elektronik sigaralar tatsız ve ilaç paketi benzeri bir kutuda satılacak.
A ‘Lease’ sign is seen outside a townhouse complex in Canberra, Friday, October 21, 2022. (AAP Image/Lukas Coch) NO ARCHIVING Source: Getty / LUKAS COCH/AAPIMAGE
Arada kalanlar
Destek ödemesi alanlar
Hayat pahalılığına karşı ciddi önlemler alması için büyük baskı altında olan federal hükümet çeşitli sosyal ödemelerde artış kararı aldı.
Eylül sonundan itibaren ödemelerde haftada 20 dolarlık artış alacak olanlar:
- JobSeeker
- Youth Allowance
- The Partnered Parents Payment
- Austudy
- ABSTUDY
- The Youth Disability Support Pension
- The Special Benefit Payment
55 yaş üstü ödeme alanlara yapılacak zam iki haftada 92,10 dolar.
Ancak artışlar sosyal yardım yetkililerin taleplerinin çok altında.
5 milyondan fazla Avustralyalının enerji faturalarına 500 dolarlık indirim de bütçenin bir parçası. Doğrudan faturadan silinecek yardımdan ne kadar alacağınız nerede yaşadığınıza göre değişiyor. BU yardımdan indirim kartı sahiplerinin çoğu yararlanacak.
Kiracılar
Kirasını ödemekte zorluk çeken düşük ücretlilere verilen ödenek artıyor. The Commonwealth Rent Assistance ödemesi yüzde 15 artıyor. Çocuğu olmayan bekar bir insan haftada 90,39 dolara kadar alabilecek ki bu haftada 11,79 dolarlık zam anlamına geliyor.
Üç çocuklu bir çifte verilecek Family Tax Benefit yıllık bazda 800 dolar veya haftalık bazda 15 dolar kadar artıyor.
