Môn thể thao này hiện nay đã được xem là môn thi đấu trong SEA Games (tức là Đông Nam Á Vận Hội) và đang vận động để được đề cử là môn thể thao bổ sung cho Thế Vận hội ở Paris năm 2024.
Môn billiards thật ra là một môn thể thao mang lại rất nhiều lợi ích, thí dụ như rèn luyện khả năng tập trung, phán đoán, độ tinh anh cho mắt, sự săn chắc, dẻo dai và thăng bằng cho cơ thể, giảm stress, có thêm bè bạn, v.v…
Theo nghiên cứu khoa học thì môn thể thao này có một ưu điểm là chuyển đổi liên tục giữa hai trạng thái vận động và yên tĩnh nên rất là tốt cho sức khỏe, đặc biệt với người lớn tuổi.
Xin mời quý vị cùng lắng nghe để có một cái nhìn xác đáng hơn về bộ môn thể thao này nha quý vị.
Hưng Việt: Trước hết xin anh cho biết lý do nào thúc đấy anh mở một cái tiệm billiards như vậy?
Steven Hùng Ngô: Hùng mở cái tiệm billiards này hồi tháng 7 năm 2021. Trước tiên là Hùng thích cái môn này, và thấy anh em Việt Nam đa số ở đây cũng thích cái môn này, thì anh em chơi chung với nhau trong group và nói thành lập tiệm billiards để có chỗ chơi đàng hoàng cho anh em. Tất cả có billiards phăng, billiards ba băng, billiards lỗ, rồi billiards English, 9 balls, 10 balls đều có hết.
Hưng Việt: Tôi thấy có 4 bàn billiards phăng, một bàn billiards ba băng, và tám bàn hay chín bàn billiards lỗ. Theo anh thấy thì những thân chủ Việt Nam thường thích chơi loại billiards phăng phải không ạ
Steven Hùng Ngô: Dạ đúng rồi, chỉ có người hơi lớn tuổi thì thích chơi billiards phăng, còn mấy đứa trẻ trẻ ở đây thì thích chơi billiards lỗ. Còn billiards ba băng thì Việt Nam mình cũng có chơi, nhưng thường thì người Hàn Quốc chơi nhiều hơn.
Hưng Việt: Lý do tại sao mà người ngoại quốc không thích chơi billiards ba băng hay là billiards phăng?
Anh Thiên - Giải Nhứt Source: Supplied
Steven Hùng Ngô: Tại vì người ta chưa biết tới môn này. Nó cũng là billiards nhưng nó khác, cái kia là đánh vô lỗ, còn cái này phải đánh trúng trái – nó khác. Còn ba băng thì phải trúng ba băng. Có nhiều người không hiểu. Tuy nó là billiards nhưng không phải giống nhau hết.
Hưng Việt: Mấy nghệ thuật mà chơi hai loại, ba loại billiards như vậy, nó có khác nhau nhiều lắm hông anh?
Steven Hùng Ngô: Mỗi môn có một lối đánh riêng, kỹ thuật riêng, rồi cơ cũng riêng, bi cũng riêng, tất cả mọi thứ đều riêng, size bàn cũng riêng và khác hết, tùy theo mình chơi cái bộ môn nào thì mình xài bàn đó, bi đó, cơ đó.
Hưng Việt: Anh có nghĩ tới chuyện là mở những buổi huấn luyện cho những ai mới tập chơi hay là muốn trau dồi kỹ năng, thì có thầy dạy ở đây để cho các bạn hăng hái tới không?
Steven Hùng Ngô: Anh em tới đây thì người biết cái này thì mình trau dồi kinh nghiệm lẫn nhau, chứ không ai có thể dạy ai hết, chia sẻ thôi. Mình thấy hay thì mình làm theo, mỗi người có một kiểu riêng. Còn chuyên nghiệp như trường lớp hiện tại chưa có. Mình ở đây có một vài người có thể chỉ thôi, nhưng đa số công việc của người ta không thể nào làm được công việc thứ hai là dạy cho người khác được.
Hưng Việt: Theo anh thì chơi cái môn billiards này có tốn nhiều tiền không? Trước nhứt là phải mua một cái cơ để đánh. Cái cơ có mắc tiền không anh?
Steven Hùng Ngô: Dạ cây cơ có nhiều loại, mấy chục cũng có, mấy trăm cũng có, một hai ngàn cũng có, mà năm bảy ngàn vẫn có. Tùy theo túi tiền của mình như thế nào rồi mình mua cây cơ. Cơ ngon, cơ mắc tiền cũng chưa chắc, mình đánh phải thấy thoải mái mới hợp với mình.
Hưng Việt: Cây cơ làm bằng gì?
Steven Hùng Ngô: Có nhiều loại lắm, gỗ thì cũng có nhiều loại gỗ. Gỗ mà ngon bây giờ là gỗ Maple. Dòng đó là dòng bình thường. Còn dòng gỗ cao hơn nữa thì người ta gọi là gỗ ghép. Gỗ ghép cũng có nhiều loại, gỗ ghép 18 cái, 24 cái, 26 cái, tùy theo người khách order. Thì tùy theo nó càng nhiều càng mắc tiền. Có cây có thể lên tới một ngàn mấy. Và loại mắc nhất không phải bằng cây nữa, mà bằng carbon. Cái đó thì hơi mắc tùy theo hiệu, nhưng khoảng tầm $1000, một ngàn mấy $2000. Cơ Carbon thường xài cho ba băng nhiều hơn billiards lỗ.
Hưng Việt: Thưa anh, nếu tôi muốn mua một cây cơ như vậy thì tôi mua trên eBay hay tôi tới tiệm đây cũng có bán?
Steven Hùng Ngô: eBay cũng có bán, website của các hãng xưởng cũng có bán, nhưng mà Hùng cũng có bán. Tiệm vẫn có.
Hưng Việt: Rồi mà số bạn tới chơi thì đông không? Và họ thường chơi vào ngày nào trong tuần?
Steven Hùng Ngô: Ở đây tóm gọn tầm khoảng hai mươi mấy người tới 30 người Việt mình chơi billiards phăng. Rải rác nhiều thì chơi đủ thứ. Người ta đi làm buổi sáng đến chơi buổi tối. Cuối tuần ít hơn vì người ta tụ họp ở nhà.
Hưng Việt: 1 giờ mướn một cái bàn ở đây mất bao nhiêu tiền?
Steven Hùng Ngô: Dạ tạm thời bây giờ là $16/giờ, mình tính là all day. Những người nào có member của Hùng đó thì bớt được 20%. Khi mình tới chơi một mình, chỉ tính $10/giờ
Hưng Việt: Anh mướn chỗ này để lập một cái tiệm chơi billiards ở giữa một khu phố cũng khá là sầm uất ở Brisbane thì phí tổn mà mướn chắc cũng cao lắm. Với số người chơi như vậy có đủ sở hụi cho anh không?
Steven Hùng Ngô: Nói chung ở đây thì khu này không mắc lắm, hợp túi tiền. Mà đâu phải mình bán billiards không, mình còn bán đồ ăn, bán nước, rồi bán thêm phụ kiện billiards. Nó gộp lại thì cũng ok. Tại mình mới mà.
Hưng Việt: Khu này gọi là ‘the magic mile’, tức là một khoảng đường dài một dặm, chuyên môn bán xe hơi ở đây, thì tôi cứ tưởng mướn một tòa nhà như vầy ở đây mắc lắm chứ hả?
Anh Huy - Giải Nhì Source: Supplied
Steven Hùng Ngô: Dạ, giá cả cũng hợp lý.
Hưng Việt: Thôi vậy cũng đỡ cho anh.
Thưa anh trong mấy tuần qua anh có tổ chức một cuộc thi giải billiards phăng, gọi là cuộc thi billiards libre, kéo dài bao lâu rồi và đã đi tới đâu rồi?
Steven Hùng Ngô: Lần này là lần thứ hai tổ chức giải. Lần đầu tiên có anh Thiên đã lấy cup rồi. Hùng mong muốn 16 người tham gia, để mình đánh cho dễ chia bảng. Nhưng tại vì đây là mùa Christmas, một số anh em muốn tham gia nhưng mà tại vì bận công việc, thì số người còn lại có 12 người thôi. Nhưng 12 người vẫn đánh được. Tuần rồi mình đánh vòng loại. Ai thua thì ra. Sáu người vô. Còn sáu người còn lại tranh hai vé vớt. Hôm nay vé vớt là xong rồi, hiện tại đang diễn ra trận tranh bán kết. Giải thưởng chủ yếu tượng trưng thôi. Chơi trên tinh thần mấy anh em với nhau, người này đánh, thì người kia làm trọng tài và không được cãi trọng tài. Trọng tài nói trúng thì trúng, hụt thì hụt. Ở đây thì được cái đó. Mấy anh em chơi vui lắm. Không có cãi qua cãi lại
Hưng Việt: Mấy giải thưởng đó thì ai tài trợ?
Steven Hùng Ngô: Thường giải thưởng đó là mình chia trong chi phí. Thí dụ giống như là… tại vì có 12 người tham gia, thì lệ phí tham gia mỗi người $100, thì tổng cộng số tiền là $1200. Giải nhất là $900, giải nhì là $200, giải ba là $100. Tổng cộng là $1200. Ở shop, Hùng cung cấp bàn, cờ, trao giải này nọ, …Không có tính tiền giờ. Ngày hôm nay tổ chức giải để mấy anh em tụ họp chơi với nhau. Cho dù mình thua cũng không phải trả tiền giờ. Chỉ trong ngày hôm nay.
Hưng Việt: Thưa anh, trong một cuộc thi như vậy đó, những người dự thi có trình độ khác nhau. Đánh như vậy thì trước khi đánh có xếp ‘handicap’, tức là người này chấp người kia bao nhiêu điểm không?
Steven Hùng Ngô: Vấn đề đó chắc chắn là có rồi. Nhưng mấy anh em ở đây chơi trên tinh thần thể thao. Thí dụ thường ngày hai người gặp nhau làm sao, thì vô trận cũng đánh như vậy. Còn nếu hai người không đồng ý cái điểm đó, thì bên tổ chức giải là Hùng sẽ lấy chính giữa. Tạm thời đến giờ thì anh em đều happy. Tại vì mình bốc thăm, chắc chắn sẽ gặp người hay và người dở. Người hay thì phải chấp người dở, để cho mọi người đều có 50/50% cơ hội để thắng. Nhưng mà chấp cũng không quá mức. Tại vì mỗi ngày khi mình đánh bao nhiêu người đó thôi hà, là người ta biết hết rồi, chứ không ai mà chênh lệch quá. Nên nói chung là cũng công bằng.
Hùng cũng có đi tới một vài câu lạc bộ, thậm chí ở Brisbane, ở Sydney và ở Melbourne, nhưng mà thấy người ta làm kiểu khác, nhưng mình ở đây chủ yếu chỉ là billiards nhiều hơn, không có kiểu như là tổ chức bài bạc hay gì hết. Mình chỉ làm billiards, anh em ai đam mê billiards thi thích tới đây chơi. Chơi thì có người này, người kia chơi với nhau. Hôm nay mình thắng, hôm khác mình thua. Mà thường người ta chơi khoảng tầm ba đến bốn tiếng, người ta đi về đi làm. Có những người nghỉ ngày đó, thì chơi từ trưa tới chiều tối tại vì đây Hùng có bán đồ ăn.
Hưng Việt: Cuối cùng nếu có một lời nào đó để nhắn gửi đến đồng hương về chuyện chơi billiards này, anh Hùng còn có điều chi muốn chia sẻ không?
Steven Hùng Ngô: Thứ nhất là Hùng rất thích chơi billiards và anh em ở Úc mình cũng có nhiều người đánh billiards rất hay từ khắp nơi, như Adelaide, Sydney, Melbourne này nọ, thậm chí ở Brisbane nữa, vẫn có nhiều người rất là hay, nhưng mà vẫn chưa tạo được một môn chính thức như Tennis – tức phong trào. Ai muốn chơi sao thì chơi. Anh em chỉ là chơi vui cười thoải mái, xả stress. Không có kiểu vô cãi lộn, hơn thua nhau. Như chú Việt thấy nãy giờ anh em thua vẫn cười, nói, chụp hình
Hưng Việt: Thành thật cảm ơn anh Hùng rất nhiều. Thay mặt thính giả của đài SBS, chúng tôi cảm ơn anh đã dành thì giờ cho cuộc nói chuyện này và chúc cho phòng billiards ở Ipswich Road, Moorooka luôn luôn được phát triển thành công tốt đẹp
Steven Hùng Ngô: Trước tiên là cảm ơn chú Việt, sau là cảm ơn quý thính giả của đài SBS đã dành thời gian để nghe chú cháu mình nói chuyện nãy giờ.
Hưng Việt: Xin kính chào anh Cường và xin kính chào anh Long
Anh Danh - Giải Ba Source: Supplied
Cường Phạm: Xin chào anh Việt và thính giả đài SBS
Long Hoàng: Xin chào anh Việt và thính giả đài SBS
Hưng Việt: Trước hết xin hai anh vui lòng cho biết hai anh đã chơi billiards bao lâu rồi?
Cường Phạm: Riêng tui thì chắc trên 30 năm.
Long Hoàng: Riêng mình thì chắc cũng hơn 20 năm có.
Hưng Việt: Kinh nghiệm đầy người rồi ha. Vậy trung bình mỗi tuần anh tới đây tập luyện hoặc chơi với các bạn bè mấy lần ạ?
Cường Phạm: Đi làm về rảnh rỗi thì cũng nhớ billiards, mình cũng chạy lại đây luyện tập cho bản thân khá hơn chút xíu. Nhứt là mình thích lại đây chơi gặp bạn bè, vui chơi giỡn này nọ qua thời gian. Một tuần lại cũng 5, 6 ngày. Nhứt là billiards Moorooka này rất là tiện nghi, rộng rãi, chơi thoải mái. Mình rất là thích lại đây.
Long Hoàng: Mình thì chắc cũng giống như anh Cường. Sau giờ làm việc cũng ghé uống ly café. Rồi anh em ngồi nói chuyện, chơi billiards vậy thôi. Giống như một ngày thoải mái cho nó qua. Hôm sau mình tiếp tục đi làm tiếp. Một tuần hầu như nếu mà có dịp, có thể là mỗi ngày đều ra đây chơi. Thì mình thấy tất cả anh em ở đây rất là lịch sự, thoải mái. Khu chơi thì cũng rất là lịch sự, có máy lạnh. Chủ yếu mình thích nhất chỗ này là không có hút thuốc.
Hưng Việt: Hồi xưa mấy phòng chơi billiards ở Việt Nam là ngộp đầy khói thuốc, nhưng ở đây thì cấm hút thuốc trong chỗ công cộng. Thưa nếu có một lời chia sẻ đến thính giả, nhất là những bạn trẻ thì hai anh có những lời khuyên nào?
Cường Phạm: Riêng tôi thì để phát triển cái phong trào billiards này thì chủ bàn billiards Hùng ở Moorooka đi đường lối rất là đúng, nghĩa là lâu lâu mở giải một lần để khuyến khích anh em tập luyện với nhau để phong trào billiards Brisbane này phát triển nhiều nữa. Môn billiards là môn giải trí, mình nghĩ cũng là cao cấp. Luyện tập billiards cũng là một môn hay.
Long Hoàng: Giới trẻ ở Úc này theo mình thấy thì họ sinh ở đây, lớn lên ở đây thì chơi billiards hầu hết là chơi theo kiểu của Tây nhiều, như billiards lỗ. Nhưng ở đây nếu các bạn muốn kiếm một chỗ chơi billiards phăng, billiards 3 trái giống như thuần túy Việt Nam, thì mình nghĩ chỗ này là nơi nên chọn để cho các bạn, nếu mà yêu thích phong thái của người Việt Nam thích chơi billiards thì ghé đây. Nói chung toàn bộ ở đây thì rất lịch sự
Hưng Việt: Tôi cũng đồng ý. Quan sát ở đây nãy giờ, quan cảnh lịch sự, mọi người chơi đều vui vẻ, hài hòa với nhau. Thay mặt thính giả đài SBS, chúng tôi xin cảm ơn anh Hùng, anh Long và anh Cường đã dành thời giờ cho cuộc nói chuyện này.
Từng có câu nói của ông Herbert Spencer, một triết gia và cũng là một nhà xã hội học Anh quốc vào thế kỷ 19, tiêu biểu cho quan niệm của các thời đại trước là, “To play billiards well was a sign of an ill-spent youth, có nghĩa là, “chơi bi da giỏi là dấu hiệu của sự phí phạm tuổi trẻ”.
Tuy nhiên ngày nay, với sự thay đổi về cách tổ chức và hoạt động, cùng với những nghiên cứu khoa học về lợi ích của billiards, người ta đã có một cái nhìn tích cực hơn về bộ môn thể thao này.
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
