Mốt mai người có bao giờ.
Nhặt lên cọng cỏ buộc thơ lưng trời
Nghiêng lòng mở một trang rơi
Cuộn vào nỗi nhớ gửi người chân mây
Đó là những thi từ dung dị, nhẹ nhàng như mây khói của thi sĩ Mực Trắng, nhưng ý tứ lại như từng giọt buồn thấm sâu vào tâm khảm người nghe.
Thi sĩ Mực Trắng, tên thật là Nguyễn Thị Lệ Trinh. Mà theo ý của phụ thân cô, thì chữ ‘Lệ’ đây là tráng lệ, diễm lệ, ý muốn nói đến người con gái xinh đẹp. Còn chữ Trinh có nguồn gốc từ địa danh Phú Trinh, là nguyên quán của thân mẫu cô và cũng là nơi song thân cô nên duyên giai ngẫu.
(trích đoạn bài “Chữ Tình”, thơ Nguyễn Bình Thường, nhạc Lý Kiến Trung, ca sĩ Cao Huy Thế )
Dẫu cho có chút muộn màng
Cũng xin được viết vào trang cuối cùng
Hưng Việt: Dạ xin kính chào chị Lệ Trinh tức thi sĩ Mực Trắng ạ
Mực Trắng: Em xin kính chào anh Việt và Mỹ Dung cùng các thính giả của đài SBS .
Mỹ Dung: Dạ em xin chào chị Mực Trắng.
Mực Trắng: Dạ lời đầu tiên em xin nói là, nhân dịp đầu năm Nhâm Dần 2022 Mực Trắng xin chúc toàn thể quý đồng hương một năm mới an vui, mọi điều tốt đẹp như ý ...
Hưng Việt: Trước hết xin chị cho biết chị bắt đầu sáng tác thơ từ khi nào?
Mực Trắng: Mực Trắng đã tập tễnh làm bài thơ con cóc đầu tiên khi vừa bước sang trung học lớp 6 mà ngày xưa gọi là đệ Thất ở trường Nữ Trung học Lê văn Duyệt. Chính xác là 12 tuổi. Gửi đăng thơ ở báo Mai Bê Bi, Chính Luận và báo Sóng Thần hồi xưa...
Mỹ Dung: Dạ xin chị chia sẻ đôi điều về cái bút danh Mực Trắng rất là thi vị của chị ha chị Mực Trắng.
Mực Trắng: Dạ có nhiều bạn bè đã hỏi Mực Trắng ý nghĩa của bút hiệu Mực Trắng mà Mực Trắng đã chọn từ năm 13 tuổi và giữ cho đến giờ. Ngày xưa khi xem kiếm hiệp, phim kiếm hiệp, những người theo Thiên địa Hội chống lại nhà Thanh khi muốn liên lạc với nhau họ viết thư sử dụng một loại mực không màu để khi bị phát hiện chỉ là một tờ giấy trắng, chỉ khi nào đem hơ trên lửa để đọc thì chữ mới hiện ra.
Đó là nghĩa đen của Mực Trắng.
Còn nghĩa bóng...
Thì chỉ có người nào thực tâm muốn tìm hiểu Mực Trắng sẽ biết được con người và tâm hồn của Mực Trắng.
Ngoài ra chữ Trắng đây cũng có nghĩa là chữ Trinh – tên của Mực Trắng là Trinh Trắng.
Thơ Mực Trắng cũng vậy. Nếu người nào muốn đọc sẽ hiểu được những điều thầm kín trong tim người làm thơ.
Hưng Việt: Chị giải thích mới biết được ý nghĩa rất là thi vị và rất là lý thú bút danh của chị. Cảm ơn chị. Đọc thơ của chị, ý của nó rất là lai láng và phong phú. Từ học đường, sang quê hương, rồi tình yêu và giờ đây là lòng người viễn xứ. Chị thích viết về đề tài nào nhứt? Hay chị viết theo cảm hứng, rung động của tâm hồn chị lúc đó?
Mực Trắng: Câu hỏi này cũng hơi khó để mà trả lời chính xác.Ngày xưa khi còn tuổi teen Mực Trắng làm thơ học trò hoa bướm, lớn một tí đến tuổi mơ mộng thích làm thơ tình, nhưng trải qua bao thăng trầm cuộc sống bây giờ thì đúng như anh Việt nói Mực Trắng làm thơ theo rung động, lúc nào có ý thơ sẽ đặt bút xuống viết.
Hưng Việt: Thơ của chị ngoài đề tài khác biệt nhau thì thể loại cũng khác biệt nhau: có bài thất ngôn bát cú, có bài tứ tuyệt, có bài năm chữ, có bài lục bát v.v.. Chị nghĩ là chị có sở trường về một thể loại nào không?
Mực Trắng: Dạ, khi anh hỏi thì em mới bắt đầu định hình lại trong những thơ của em làm. Em cũng không xác định được loại thơ nào là hay, điều này phải hỏi người đọc thơ. Người đọc thơ xem bài thơ nào của Mực Trắng làm thể loại nào hay. Nhưng theo em thì làm thơ ngũ ngôn, thất ngôn, bát ngôn đối với em thì dễ dàng hơn. Thơ lục bát em làm cũng được, nhưng theo em nghĩ thơ lục bát em làm không hay lắm. Không hay bằng anh Nguyễn Bình Thường.
Hưng Việt: Cuộc mạn đàm của chúng ta hôm nay cũng gần vào dịp Valentine’s Day, tức là ngày của Tình Nhân. Chị cho phép chúng tôi hỏi vài câu về chuyện tình của chị với anh Nguyễn Bình Thường – phu quân quá cố của chị. Theo chị biết thì tại sao anh chọn bút hiệu đó ?
Mực Trắng: Nếu kể về cuộc tình của Mực Trắng với nhà thơ Nguyễn Bình Thường chắc phải mất cả ngày. Cái đó để dịp khác. Anh vượt biên và định cư ở Sydney. Anh làm thơ đăng báo. Và Mực Trắng yêu thơ trước khi yêu người... Theo lời anh nói với Mực Trắng thì cả cuộc đời anh gian truân chỉ mơ ước có được một cuộc sống bình thường bên vợ hiền và con ngoan nên anh đã chọn bút hiệu Nguyễn Bình Thường.
Hưng Việt: Bình thường nhưng nó không bình thường ở chỗ ít người chọn được cái bút hiệu như vậy.
Mực Trắng: Thì tại sao mà ảnh mất tám năm rồi mà em vẫn nhớ hoài là vì cái tình yêu nó còn hoài, nó không thể nào với đi được vì ảnh chuyện gì cũng đặt em lên hàng đầu hết. Nghĩ cho em trước tiên. Nghĩ đến em và quan tâm lo lắng, lúc bình yên mạnh khỏe cho tới khi đau yếu. Đó là cái điểm mà tại sao tới giờ em cũng không thể nào quên được ảnh.
Mỹ Dung: Thật tiếc là thi sĩ Nguyễn Bình Thường đã trở về với cát bụi khi sắp tròn 59 tuổi – (ông sinh ngày 19/5/1955 và mất ngày 09/05/2014) – Đã gần 8 năm trôi qua, nhưng đọc thơ của chị Mực Trắng, lúc nào em cũng thấy chị không nguôi thương nhớ về anh. Chị có thể chia sẻ kỷ niệm nào đáng nhớ nhất giữa anh chị không?
Mực Trắng: Nói về kỷ niệm thì vô vàn kỷ niệm, nhưng mà tại vì thời lượng ngắn ngủi nên Mực Trắng chỉ nói sơ sơ thôi. Mực Trắng thật may mắn đã tìm thấy được một nửa của mình và sống bên nhau rất hạnh phúc cho dù ngắn ngủi...Anh đã rời bỏ đi đột ngột, lúc phát hiện bệnh chỉ 1 tháng 9 ngày là đi...có lẽ vì vậy mà niềm thương nhớ lâu hơn ...Mực Trắng xin mượn hai câu thơ của Mực Trắng:
Anh sống đời quá ngắn
Để buồn em dài hơn
Tình yêu giờ thinh lặng
Chỉ còn nỗi cô đơn…
Kỷ niệm đáng nhớ có rất nhiều. Những lúc hai vợ chồng ngồi bán trong shop, lúc vắng khách thì cùng nhau đọc thơ và bình thơ của các thi sĩ khác, rồi những giọt nước mắt vui sướng của anh rơi trên mặt Mực Trắng khi con gái đầu tiên An Nhiên ra đời, và đặc biệt là có một bài thơ anh chép tay nhân kỷ niệm ngày cưới hai đứa lần cuối 16 năm là bài thơ ‘Đôi Dép’ của Nguyễn Trung Kiên. Giờ Mực Trắng vẫn còn giữ cái thiệp đó, anh viết tay. Anh có nói một câu là, “Cảm ơn Trinh đã tự nguyện làm chiếc dép của anh.” Và cuộc tình của hai đứa có những cuộc điện thoại viễn liên dài lắm. Hồi lúc đó, có một kỷ niệm khó quên là một lần nhận lá thơ dài của ảnh ba trang, ảnh nói là, “Trời ơi, nhìn cái điện thoại trên bàn muốn gọi lên cho Trinh quá đi, mà cái bill mới về 1000 đồng! Không dám gọi. Hai đứa nói chuyện với nhau mỗi đêm là 3, 4 tiếng. Và lúc đó anh Việt nhớ là tiền điện thoại… (khóc)
Mỹ Dung: Em xin lỗi là đã gợi lại nổi thương cảm của chị…
Được biết là khoảng nửa cuối năm 2021, chị vừa cho ra đời tập thơ “Ngọn cỏ tương tư” của chị và anh Nguyễn Bình Thường. Xin chị có thể vui lòng cho biết từ khi nào chị bắt đầu ấp ủ ý định thực hiện tập thơ này và từ lúc đó cho đến khi tập thơ ra đời, có những khó khăn hay thuận lợi để hoàn thành nó hay không?
Mực Trắng: Sau khi anh Nguyễn Bình Thường mất ,thi sĩ Lâm Hảo Khôi người anh thân thiết của anh Nguyễn Bình Thường đã gợi ý cho Mực Trắng gom thơ hai vợ chồng lại để anh giúp cho để làm kỷ niệm. Đó là năm 2014. Nhưng lúc đó Mực Trắng buồn quá và chưa chấp nhận được sự ra đi của anh... Mãi đến năm 2019, thi sĩ Lê Văn Hảo ở Việt Nam, Tuy Hòa Phú Yên, nhân tình cờ đọc được thơ của anh Nguyễn Bình Thường và Mực Trắng, trên hội Văn thơ trên Facebook, đã có nhã ý giúp Mực Trắng làm tập thơ. Tập thơ Ngọn cỏ tương tư ra đời là nhờ thi sĩ Lê Văn Hảo. Nhưng sau đó Trinh có nhờ một người bạn thời Đại Học là Chung Thanh viết lời tựa và nhờ bạn thân là Kim Tuyến sửa bản in, sửa và layout lại đàng hoàng. Đáng lẽ là định in ở Việt Nam nhưng vì dịch covid 2019, Việt Nam cũng lộn xộn quá nên hoãn lại đến tháng 6/ 2021 Mực Trắng in tạm bên Úc này, sau đó một người bạn thân Kim Tuyến đã bỏ tiền ra in free thêm ở Việt Nam ...
Hưng Việt: Chúng tôi xin lỗi chị Mực Trắng đã khơi lại những buồn đau, những kỷ niệm trước đây của chị với anh Nguyễn Bình Thường và cũng cám ơn chị đã chia sẻ những kỷ niệm đó.
Chúng tôi được biết trước kia ở Việt Nam, chị đã từng theo đuổi nghề giáo. Sang đến Úc này, chị cũng đang dạy tiếng Việt ở một trường Việt ngữ ở Brisbane. Mà ngoài ra chúng tôi được biết là hai ái nữ của chị An Nhiên và Duyên Thơ cũng rất là giỏi tiếng Việt. Một trong 2 cô đã được OP 1, tức là hạng cao nhứt khi mà thi lớp 12 về cái môn Việt ngữ. Xin chị cho biết sự quan trọng của việc gìn giữ ngôn ngữ và văn hoá của chúng ta đối với các thế hệ tiếp nối như hai cháu ở nhà.
Mực Trắng: Theo Trinh ngôn ngữ của một đất nước là phần hồn của dân tộc đó. Xin mượn câu ở trường Mực Trắng với Mỹ Dung dạy là : “Tiếng Việt còn - người Việt còn - nước Việt còn”. Bổn phận của những người xa xứ, lưu vong như chúng ta cố gắng đóng góp giữ gìn tiếng Việt không bị mai một, lúc đó Mực Trắng làm thơ chẳng ai đọc thì rất là buồn Thành ra là “Buồn ơi xin chào mi...” Tại vì không có người nào biết tiếng Việt để hiểu rõ ngôn từ thì tiếng Việt sẽ bị mai một.
Hưng Việt: Trở về chủ đề của chúng ta hôm nay cho Valentine’s Day là ngày Tình Nhân, thì thưa chị Mực Trắng chị còn có điều chi muốn chia sẻ với quý thính giả của đài SBS của chúng tôi hay không ạ ?
Mực Trắng: Qua Úc 30 năm rồi Mực Trắng nhận ra rằng tiếng Việt dần dần sẽ bị mai một ở xứ người bởi lẽ con cháu của chúng ta sinh ra và lớn lên ở Úc không ý thức được sự quan trọng của việc gìn giữ tiếng Việt thế hệ chúng ta mà thường gọi là thế hệ một hay một rưỡi gì đó nên kiên trì với con em mình, khuyến khích các em học tiếng Việt. Phải kiên trì. Cái tuổi teen rất dễ bỏ cuộc, thì mình là người ‘níu’ các em lại để nói tiếng Việt. Vì tiếng Việt đối với các em là ngôn ngữ thứ hai, các em không thấy tầm quan trọng. Nhưng mà nếu mình làm được chuyện đó thì tiếng Việt sẽ còn tồn tại ở xứ người, con cháu Việt sẽ không bị mất đi cội nguồn ...
Điều thứ hai Mực Trắng muốn chia sẻ với các bạn trẻ và những đôi vợ chồng trẻ mới cưới nhân dịp Lễ Tình Nhân sắp đến là: Tình Yêu sẽ đưa hai người đến bên nhau, nhưng sự bao dung, thông cảm mới có thể sống cùng nhau lâu bền...
Cuối cùng Mực Trắng mong những người yêu nhau dù có bất cứ nghịch cảnh gì cũng sẽ đến được với nhau và sống bên nhau cho đến ngày... “cắn nhau không đau” mà người xưa thường nói là sống đến răng long đầu bạc .
Một lần nữa xin cảm ơn Anh Việt và cô Mỹ Dung đã cho Mực Trắng một cơ hội được trải lòng mình.
Hưng Việt: Thay mặt cho thính giả và cô Mỹ Dung chúng tôi xin cảm ơn chị Mực Trắng đã dành thời giờ quý báu của một ngày đầu năm cho chúng tôi có một cuộc mạn đàm rất là thú vị và cho những ý tưởng để suy nghĩ không phải chuyện làm thơ không mà những trăn trở của chị về vấn đề bảo tồn văn hóa và ngôn ngữ của người Việt mình. Cảm ơn chị rất nhiều.
Mực Trắng: Lời cuối là nhân dịp Xuân về, chúc toàn thể quý đồng hương đang theo dõi đài SBS một năm mới được chữ AN – An lành thảnh thơi, An nhiên hạnh phúc và An khang thịnh vượng.
Cuối cùng chúng tôi xin thay mặt thi sĩ Mực Trắng gửi đến quý thính giả những áng thơ buồn trong thi phẩm “Hương Lòng”, để từ đó nhắc nhở chúng ta hãy yêu thương trân trọng hơn với tình yêu ta đang có được trong đời. Và xin cầu chúc cho tất cả mọi người trên thế gian này hãy yêu thương nhau hơn và các cặp tình nhân đều được hạnh phúc trọn vẹn, đặc biệt trong ngày Lễ Tình Nhân sắp tới.
Hương Lòng
Yêu dấu ạ! Em vẫn còn hay khóc
Nén hương lòng không khói để tan buồn…
Vẫn nhớ anh da diết lúc hoàng hôn
Đêm thao thức đợi anh về trong mộng
Hạnh phúc mỏng bay theo chiều gió lộng
Nụ hồng xưa tan tác buổi tàn đông
Trời sang mùa cây trổ nụ đơm bông
Yêu dấu ạ! Một mình em khô héo…
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
Bìa sau của tập thơ Source: Supplied
