Khi Covid-19 trở thành đại dịch từ hồi đầu năm Thủ tướng Scott Morrison khuyên người cao niên đừng ra khỏi nhà.
"Đây là lời khuyên mạnh mẽ, những người trên 70 tuổi hãy ở trong nhà và tự cách ly để bảo vệ bản thân tốt nhất.”
Đại đa số các ca tử vong vì Covid-19 là trên 60 tuổi. Ernie Shakes năm nay 85 tuổi, cảm thấy khó khăn khi NSW bắt đầu phong tỏa.
"Tôi không thể ra khỏi nhà ngoại trừ dẫn chó đi một vòng quanh nhà. Tôi cũng không lo lắng gì mấy nhưng mà cảm thấy buồn."
Người cao niên thường tham gia các câu lạc trên khắp nước Úc, ví dụ trên 100 nhóm Men’s Shed được chính phủ tài trợ làm nơi tụ tập tiêu khiển giúp các bậc cao niên không cảm thấy cô đơn.
Khi đại dịch nổ ra, những nơi đó phải đóng cửa mãi cho đến gần đây. Willem Tibben điều hợp Granville Shed ở tây Sydney cho biết những nhóm thế này rất cần thiết.
"Đây là nhóm cho các ông lão hội họp chia sẻ hỗ trợ nhau, hoạt động chính của họ là chia sẻ các kỹ năng, sữa cái này, làm ra cái kia. Bây giờ được nhóm trở lại họ vui lắm, vì có thể bắt tay vào các dự án nho nhỏ giúp cho họ bận rộn."
Thợ mộc nay đã nghỉ hưu Sam Zammit sinh hoạt ở Granville Shed được tám năm rồi, ông vui vẻ sửa bàn ghế cho dân địa phương khi họ cần.
"Mấy đứa con tôi xúi tôi đến đây sinh hoạt để kiếm cái gì đó mà làm chớ tôi không ngồi yên một chỗ được nên tôi đã tìm tới Granville."
Nhưng rồi Covid ập đến, năm nay ông Zammit đã trên 70 cho nên phải ở trong nhà.
"Dù lúc ở trong nhà tôi cũng làm cái này cái kia cho bạn bè, nhưng tôi rất cuồng chân, và không thể đi thăm con cháu, chúng sống ở vùng duyên hải phía bắc. Nay thì cũng tương đối vì không còn phong tỏa nữa rồi."
Các hội viên của Men’s Shed còn hỗ trợ tinh thần cho những người cần được giúp đỡ trongh cộng đồng, ví dụ người tị nạn, tù nhân vừa được trả tự do, hay là di dân mới đến Úc.
"Nói thực cuộc sống của tôi đã được thay đổi từ khi vào đây. Tôi đã suýt bị suy sụp lần thứ nhì nhưng may quá nhờ những ông bạn già ở bên cạnh giúp tôi đứng lên lại," ông Mo tham gia Granville Shed được hai năm nay nói.
Sau khi ở tù ra ông Mo đã đến sinh hoạt ở Granville Shed ba ngày một tuần. Ông nói ông cảm thấy rất trống vắng trong 6 tháng qua vì Covid.
"Vì bị tiểu đường tôi cần phải hoạt động nhiều vậy mà phải tự cách ly hai lần, mỗi lần trong hai tuần. Tôi cũng không thế ở gần người khác vì tôi bị trầm cảm, nhưng bệnh của tôi sẽ nặng hơn nếu tôi cô đơn không có ai để nói chuyện tâm sự cho khuây khỏa đầu óc. Chỉ quanh quẩn trong nhà rất dễ khiến tôi trầm cảm không tốt chút nào, nhưng may quá bây giờ chúng ta có thể ra ngoài rồi."
Trong viện dưỡng lão
Tình cảnh của những người cao niên sống trong viện dưỡng lão còn khó hơn.
Trên 75 phần trăm ca tử vong vì Covid-19 là cư dân của các viện dưỡng lão. Vì đại dịch họ phải ở suốt trong phòng và không được thăm viếng.
Bà Merle Mitchell mô tả lúc phong tỏa kéo dài ở Melbourne: "Tôi vẫn được chăm sóc, nhưng nếu bạn hỏi đa số nhười ta sẽ nói tôi thà chết còn hơn sống như thế này trong viện dưỡng lão."
Các nơi đang từ từ trở lại bình thường, nhưng cư dân troing các viện dưỡng lão cần thời gian để ví dụ như những người lú lẫn cần nhớ lại thân nhân của họ là ai vì không gặp trong một thời gian dài.
Giáo sư Yun-Hee Jeon, một nhà nghiên cứu về tâm lý cao niên của đại học Sydney University giải thích sự giao tiếp rất cần thiết cho người già, nhất là những ai đã bị lẫn.
"Sự giao tiếp trong xã hội là rất quan trọng. Chúng ta thường nghoĩ có thì càng tốt không cũng chẳng sao, nhưng thực ra nó giúp ích rất nhiều. Khả năng giao tiếp với người khác ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của họ và khả năng truyền đạt với những người chung quanh."
Mới đây các viện dưỡng lão đã cập nhật qui định thăm viếng trong thời buổi đại dịch, qua đó bảo đảm các cư dân vẫn được thăm viếng.
Giám đốc Hiệp hội Lú Lẫn Úc, Maree McCabe hy vọng những qui định mới sẽ giúp viện dưỡng lão chú trọng nhiều hơn đến nhu cầu giao tiếp xã hội của các cư dân.
"Một điểm được nói đến nhiều là tác động nghiêm trọng của việc bị cô lập xã hội đối với những người bị lú lẫn. Qui định thăm viếng được cập nhật trên tinh thần đó, không cần biết có đại dịch hay không. Chúng tôi hoàn toàn hiểu rằng vì đại dịch có lúc cần phải phong tỏa hoàn toàn để bảo vệ các cư dân, nhưng chúng ta cần phải áp dụng các qui định cho phù hợp."
Kết quả khảo sát của Viện Nghiên cứu Sức khỏa và An sinh cho thấy chỉ có 23 phần trăm những người trên 70 tuổi có giao tiếp với gia đình hay bạn bè. Tỉ lệ này chỉ bằng phân nửa đối với những người dưới 40 tuổi.
Điều hợp viên của Granville Shed Sam Zammit kêu gọi ai cảm thấy cô đơn hãy đến sinh hoạt với nhóm.
"Hãy đến đây coi chúng tôi có thể làm cho bạn vui lên không. Bạn không cần phải biết làm gì, chỉ việc đến gặp trò chuyện và uống cà phê với mọi người."
