‘Chúng tôi có những thành viên trong cộng đồng, luôn tích cực tìm kiếm các hành động hiệu quả, để vận động về khí hậu, họ đã nói chuyện với các nghị viên rằng, sẽ thật ý nghĩa nếu có một cấp nào đó trong chính phủ, công nhận về tình hình đáng báo động của khí hậu. Chúng tôi nghĩ chúng tôi sẽ là hội đồng thành phố đầu tiên có thể làm được chuyện này. Vấn đề khí hậu từ đó đã thật sự liên kết các thành viên hội đồng lại với nhau. Chúng tôi hiểu được sức nặng của vấn đề mà trái đất đang đối mặt.’
Đó là lời của thị trưởng thành phố Darebin, bà Susan Rennie.
Cụm từ “tình trạng khẩn cấp về khí hậu” đã được nhắc đến rất nhiều trong những năm gần đây.
Từ điển Oxford tuyên bố đây là cụm từ của năm 2019, và cho biết cụm từ này đã được dùng phổ biến hơn tới 10,796 phần trăm.
Bà Rennie nói bà tự hào vì đã giúp khởi đầu một nhận thức về cụm từ mới này, nhưng bà có những tình cảm vui giận đan xen khi nói đến những gì xảy ra sau đó.
‘Vào năm 2016, ‘tình trạng khẩn cấp về khí hậu’ là một cụm từ hoàn toàn mới chưa ai sử dụng. Tôi nghĩ một cụm từ mới như vậy, trong ba năm qua dưới mắt mọi người, đã thấy sự đổi thay về mặt ý nghĩa một cách ngoạn mục. Trách nhiệm của cụm từ này là chúng ta phải bảo đảm mỗi hành động của mình phải có ý nghĩa. Chúng tôi muốn làm được nhiều việc hơn. Vì vậy, đó là một cảm giác tự hào, nhưng cùng với nó là sự chua chát và giận dữ vì đã không thể làm được nhiều như mong đợi.’
Không có một định nghĩa phổ quát về cụm từ “tình trạng khẩn cấp về khí hậu”.
Một vài tuyên bố được chấp nhận chính thức cho rằng từ này có nghĩa là sự thay đổi khí hậu đã mang đến một mối đe dọa hiện hữu, trong khi những người khác công nhận về mặt luật pháp, cụm từ này có liên quan đến một cuộc khủng hoảng thật sự và một phương cách để huy động tiền của, đối phó với những hậu quả của khủng hoảng đó.
Tuy nhiên, với đa số chính quyền địa phương, như tại Hội đồng thành phố Darebin, ý nghĩa của cụm từ này là sự cam kết dành ưu tiên cho vấn đề biến đối khí hậu, trong sự phát triển chính sách.
Ông David Holmes là Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Truyền thông về Biến đổi khí hậu, thuộc trường đại học Monash.
“Tình trạng khẩn cấp về khí hậu” liên hệ tới một thực tế là chúng ta, là những người sống trên trái đất, đã bị tiếp xúc với sự thải khí carbon dioxide vượt quá mức cho phép. Sự thải khí đã khiến thúc đẩy tốc độ thay đổi khí hậu lên tới 170 lần tỷ lệ tự nhiên vốn có. Đối với các cộng đồng địa phương, đó là cụm từ liên hệ tới những giải pháp về khí hậu, chẳng hạn như phát triển các chương trình trợ cấp điện mặt trời, hoặc trợ cấp và tuyên truyền về tái sử dụng.
Bà Susan Rennie nói tuyên bố về tình trạng khẩn cấp về khí hậu vào năm 2016 đã đặt Hội đồng thành phố Darebin phát triển theo một hướng đi xanh hơn.
Còn Tiến sĩ Holmes nói ở mức độ hành động, sử dụng cụm từ “tình trạng khẩn cấp về khí hậu” có thể mang lại hiệu quả, nhưng nếu dùng cụm từ này cho những kế hoạch truyền thông thì có thể ít hiệu quả hơn.
‘Ở cấp quốc gia, nó sẽ mang đến nhiều vấn đề nếu bạn có quan điểm chia rẽ mạnh mẽ về sự biến đối khí hậu. Nếu bạn cứ liên tục thúc đẩy cho cụm từ ‘tình trạng khẩn cấp về khí hậu’, thì bạn có thể bị mất đi một vài thính giả đấy. Bản thân cụm từ này hàm chứa một sự chia rẽ nào đó. Bạn có thể tìm thấy trong vài cộng đồng, vẫn có những người mạnh mẽ vận động để bác bỏ quan điểm này, cũng như gieo rắc sự nghi ngờ rằng liệu sự thay đổi khí hậu có thực sự hiện hữu hay không’.
88 chính quyền tại Úc tuyên bố công nhận tình trạng khẩn cấp về khí hậu.
Trên thế giới, ước tính hơn 803 triệu công dân của 26 quốc gia đang sống trong những chính quyền tuyên bố tình trạng khẩn cấp về khí hậu.
Anh, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ và Argentina là những chính phủ quốc gia tuyên bố tình trạng khẩn cấp của khí hậu.
Còn Úc thì sao? Liệu chính phủ Úc có thể ban bố một sự công nhận về tình trạng khẩn cấp khí hậu?
Vào tháng 10/2019, một cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội Liên bang đã thất bại, với 72 phiếu chống và 65 phiếu thuận. Tổng trưởng về Cắt giảm Thải khí Angus Taylor nói đây là một “hành động mang tính biểu tượng lớn lao”.
Tiến sĩ Holmes nói sự thành công của tuyên bố phụ thuộc vào việc có bao nhiêu cử tri và chính trị gia Úc liên hệ cuộc khủng hoảng cháy rừng mới đây với sự thay đổi khí hậu.
