Chó hướng dẫn và mối dây gắn kết với người khuyết tật

Guide dogs with the art installation

Guide dogs with the art installation Source: SBS supplied

Trong hơn 60 năm qua, những em chó dẫn đường đã đóng một vai trò rất quan trọng trong đời sống của nhiều người khiếm thị và khuyết tật Úc. Và mới đây, một cuộc triển lãm tại Sydney vinh danh sự đóng góp của những chú chó hướng dẫn rất nghĩa tình này qua đó kêu gọi cần có thêm nhiều người tình nguyện giúp nuôi chó con trươc khi trở thành chó hướng dẫn chuyên nghiệp có thể phục vụ người khuyết thật như thế nào.


Con chó hướng dẫn đầu tiên đến Úc vào năm 1950. Đó là con Labrador đen tên là Dreana.

Cô chó này là bạn đồng hành của bác sĩ Arnold Cook. Bác sĩ Cook bị mất thị giác lúc ông 18 vì một căn bệnh hiếm gặp.

Trong khi học tập tại Anh, anh Cook trẻ tuổi được Hiệp hội Chó Hướng dẫn của Anh cấp cho cô chó Dreana đen này và khi vị bác sĩ trẻ ra trường và về lại Úc thì anh đem Dreana theo.

Sự giỏi giắn và gắn bó, có nết, rất khôn và rất thân thiện cô chó Dreana giống Labrador màu đen này với Bs Cook và với xung quanh đã thu hút rất nhiều sự chú ý của công chúng, dẫn đến việc Hiệp hội Chó Hướng dẫn đầu tiên được thành lập ở Tây Úc ngay sau đó.

Đến năm 1957 thì mỗi tiểu bang đều có các hiệp hội Chó Hướng dẫn.

Nhu cầu chó dẫn đường từ đó không ngừng phát triển.Amanda Heal là một người mất thị giác hoàn toàn, cô phải dùng gậy dò đường cho đến khi vô vào đại học và được giao cho một con chó dẫn đường làm bạn đồng hành.

"Di chuyển với một con chó hướng dẫn cũng giống như có một người sáng mắt đang đi với mình, rất thoải mái yên tâm bởi vì con chó chỉ di chuyển theo một đường thẳng. Bạn đi dọc bên mình con chó và nếu có một vật cản thì con chó sẽ đi vòng để tránh và mình chỉ đi theo là vượt qua được vật cản dễ dàng."

Sadie là con chó hướng dẫn thứ tư mà Amanda có.

Nó giúp cô đi lại trên các phương tiện công cộng, và giúp Amanda ra khỏi nhà để đi bộ đến các cửa hàng địa phương hoặc đến tiệm làm tóc.

Quá trình kết hợp chủ nhân với con chó dựa trên một số yếu tố trong đó có độ tuổi và hoàn cảnh của người khuyết tật - ví dụ như trường hợp Amanda cô hiện đang làm việc ở nhà và cần một con chó mà nó thoải mài vui vẻ ở nhà bên cạnh cô ấy cũng như lúc cô đi ra ngoài.

"Khi chọn chó thì họ xem cái cách và tính khí của nó coi đằm tính hay hiếu động. Có hay sủa đêm hay không. Sadie là một cô chó rât đằm tính. Cô đi ngủ ngay khi cô nằm xuống và vì vậy Sadie rất phù hợp với tôi."

Tổ chức Chó Hướng dẫn Úc ước tính có hơn 450.000 người có thị lực thấp hoặc mù lòa ở Úc.

Họ nói rằng số lượng có thể sẽ tăng đáng kể trong tương lai do các yếu tố như bệnh tiểu đường và dân số già.

Trên khắp nước Úc, tổ chức từ thiện Chó Hướng dẫn Úc này đang tìm kiếm người chăm sóc chó con cho đến khi đủ tuổi để được đào tạo - thường là sau 12 tháng.

Chỉ tính riêng ở New South Wales, có 40 con chó hướng dẫn con đang cần có người chăm sóc cho chúng trước khi chúng đủ tuổi để được đào tạo thành chó hướng dẫn chuyên nghiệp.


Kerry Suffolk là thầy dạy chó hướng dẫn chuyên về dẫn đường.

Bà nói một khi những con chó con rời xa người chăm sóc tạm thì chúng cũng có một số thứ trở ngại khác để vượt qua.

"Những con chó được gởi tới trung tâm của chúng tôi khi chúng được 12 tháng tuổi và sau đó chúng được đào tạo trong năm tháng. Trong quá trình đó thì người huấn luyện sẽ quyết định con naò sẽ làm chó hướng dẫn hay sử dụng cho mục đích khác.

"Việc chọn lựa chủ yếu dựa trên các kỹ năng khác nhau mà chúng tôi đã huấn luyện với chúng. Chúng tôi xem xét tính nết từng con xem liệu nó có bị phân tâm khi nhìn thấy thức ăn hay nhìn thấy những con chó khác hay không, những điều như vậy có thể khiến chúng không phù hợp.

"Chúng tôi xem chúng có học được cách di chuyển theo đường thẳng và biết phát hiện sự thay đổi trên bề mặt phẳng để ra hiệu hay không. "

Đối với những con chó không thích hợp - thì chúng có thể trở thành những con chó trị liệu tức là chó làm bạn với trẻ autism hay Down syndrom, hoặc làm chó đại sứ hoặc đơn giản là chó nuôi trong nhà.

Mất hai năm và hơn 50.000 đô la tiền đào tạo ra một con chó hướng dẫn trước khi nó sẵn sàng phcụ vụ.

Nhưng may mắn là với những người khuyết tật là họ không phải tốn tiền mà chúng được cung cấp miễn phí cho những người cần.

Bà Suffolk nói trung tâm luôn cần những người nuôi chó con tình nguyện gởi những con chó con đến nuôi 12 tháng cho đếnkhi chúng đủ tuổi đi huấnluyện.

"Vì vậy, lúc nào chúng tôi cũng cần người và chúng tôi cũng có khá nhiều người tình nguyện nuôi chó con và họ rât tuyệt vời trong việc chăm sóc nuôi dưỡng giao tiếp với những em chó nhỏ trong vòng 12 tháng trước khi em được đi học.

"Để làm cho mẹ nuôi dù chỉ 12 tháng thì cũng cần người nuôi có điều kiện phù hợp như là phải có ở nhà một số giờ nhất định để con chó không thể ở một mình trong một khoảng thời gian dài. "

Hầu hết các chó hướng dẫn nghỉ hưu ở độ tuổi từ 8 đến 10, một số ở độ tuổi lớn hơn.

Bà Suffolk nói đôi khi người được giao chó sẽ giữ lại con đã ở với mình trong từng ấy năm cùng với được giao cho một con chó hướng dẫn mới, hoặc là họ không nỡ rời xa con chó quen thuộc của mình mà giao lại cho một người thân torng gia đình nuôi.

Còn nếu không có ai chăm sóc cho con chó lúc nó về hưu thì Guid Dogs Australia sẽ tìm cho chú chó này mộ người chủ mới để nuôi như là chó nuôi trong nhà.

Trong một số trường hợp thì người nuôi chú chó lúc còn nhỏ nhận lại chú chó để nuôi luôn như chó nuôi của mình.

"Họ gắn bó con chó nuôi đến nỗi hết hạn 12 tháng đầu tiên phải giao chúng lại để đem đi đào tạo, họ nói rằng khi đến tuổi nghỉ hưu nếu người được giao không muốn nó thì họ muốn được tiếp tục nuôi nó. "

Đối với bà Heal, bà nói rằng con chó của bà, Sadie, đã cho bà nhiều hơn là hướng dẫn đi lại.

"Ôi trời, chúng là những người bạn tuyệt vời, rất kín tiếng, rất biết giữ bí mật. Ôm chúng thì thật tuyệt, không gì bằng. Chúng là những người bạn đồng hành tốt nhất và chúng yêu bạn vô điều kiện."

Thêm thông tin và cập nhật Like   

Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại 


Share