H φωτεινή Ελλάδα του 1930: Έκθεση φωτογραφιών του Νίκου Ζωγράφου

Antonis Vlahos, at the Hellenic Museum Melbourne.

Antonis Vlahos, at the Hellenic Museum Melbourne. Source: SBS Greek

Ο Νίκος Ζωγράφος θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες φωτογράφους του Μεσοπολέμου. Έκθεση φωτογραφιών του Ζωγράφου φιλοξενείται αυτήν την περίοδο στη Μελβούρνη. Ο Αντώνης Βλάχος, από το Ελληνικό Μουσείο Μελβούρνης μίλησε στο Ελληνικό Πρόγραμμα της Ραδιοφωνίας SBS.


O Νίκος Ζωγράφος, γεννημένος στη Σμύρνη το 1881, σπούδασε φωτογραφία στο Παρίσι και το 1905 επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου άνοιξε φωτογραφείο. Ήταν μάλιστα από τους πρώτους που φωτογράφησαν την αποβίβαση του ελληνικού στρατού τον Μάιο του 1919, όπως δήλωσε στο Πρόγραμμα, ο Αντώνης Βλάχος, από το Ελληνικό Μουσείο Μελβούρνης. 

Η έκθεση που ετοίμασε το Ελληνικού Μουσείο αποτελείται από μια συλλογή φωτογραφιών αρχαίων μνημείων της Ελλάδας που φωτογραφήθηκαν από τον Ζωγράφο στη δεκαετία του 1930.
"Painting With Light" exhibition, at the Hellenic Museum Melbourne.
"Painting With Light" exhibition, at the Hellenic Museum Melbourne. Source: SBS Greek
Εκείνη την εποχή, η φωτογραφία ήταν ένα αποτελεσματικότατο μέσο για ένα τέτοιο εγχείρημα. "Οι φωτογραφίες της εποχής, αποπνέουν έναν ρομαντισμό για το αρχαίο ελληνικό παρελθόν λειτουργώντας παράλληλα ως υπενθύμιση ότι η σύγχρονη Ελλάδα είναι άξια του ένδοξου παρελθόντος της", δήλωσε στο Πρόγραμμα ο κ. Βλάχος. 

Τις φωτογραφίες ανακάλυψε τυχαία σε ένα ταξίδι της στην Νέα Ζηλανδία ένα στέλεχος του Ελληνικού Μουσείου Μελβούρνης, τις οποίες και αγόρασε για λογαριασμό του μουσείου.
"Painting With Light" exhibition, at the Hellenic Museum Melbourne.
"Painting With Light" exhibition, at the Hellenic Museum Melbourne. Source: SBS Greek
Επαγγελματική πορεία Ζωγράφου στην Ελλάδα 

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Ζωγράφος βρέθηκε στην Αθήνα όπου συνέχισε την ίδια εργασία. Το υψηλό ποιοτικό της δουλειάς του, επέτρεψε να καθιερωθεί σύντομα στη νέα του πατρίδα. 

Άρχισε να εκθέτει δείγματα της φωτογραφικής δουλειάς του, στην αρχή πορτρέτα και λίγο αργότερα τοπία. ενώ βρισκόταν ήδη στην Ελλάδα, πήγε στο Βερολίνο για να ενημερωθεί για τις τελευταίες τεχνικές εξελίξεις γύρω από τη φωτογραφία. 

Μια τέτοια ενέργεια που έγινε σε μία περίοδο τόσο δύσκολη υποδηλώνει την έντονη διάθεση του γνωστού ήδη καλλιτέχνη να βελτιώνεται διαρκώς, καθώς και τον ανήσυχο και δημιουργικό χαρακτήρα του. Αν και ήταν ευρύτερα γνωστός ως πορτρετίστας φωτογράφος, ο Ζωγράφος δεν περιορίστηκε μόνο στον κλειστό χώρο του στούντιο.
"Painting With Light" exhibition, at the Hellenic Museum Melbourne.
"Painting With Light" exhibition, at the Hellenic Museum Melbourne. Source: SBS Greek
Από τα πρώτα βήματα της νέας του σταδιοδρομίας στην Αθήνα, άρχισε να φωτογραφίζει στην ύπαιθρο. Δεν αρκέστηκε δε μόνο στα τοπία, αλλά κατέγραψε και τους ανθρώπους της υπαίθρου, τη ζωή τους και τις σκληρές συνθήκες δουλειάς τους. Ο Ζωγράφος, εξέδωσε και καρτ-ποστάλ, κυρίως τοπία. 

Στα τέλη της δεκαετίας του '30 και λίγο πριν κηρυχθεί ο πόλεμος, η καλλιτεχνική δραστηριότητα του Ν. Ζωγράφου περιορίζεται. Είναι γνωστό όμως ότι συνέχισε να εργάζεται στο πορτρέτο, στο στούντιο.

Οι φωτογραφίες του από την περίοδο αυτή, διαθέτουν τεχνική αρτιότητα και άψογο και ευρηματικό φωτισμό. Έχουν ευαισθησία και προβάλλουν την προσωπικότητα των φωτογραφούμενων, διασήμων και ασήμων.
"Painting With Light" exhibition, at the Hellenic Museum Melbourne.
"Painting With Light" exhibition, at the Hellenic Museum Melbourne. Source: SBS Greek
Η δυναμική ματιά του φωτογράφου φαίνεται έντονα σε αυτές, άσχετα αν αποτελούσαν επαγγελματική δουλειά. Μετά τον πόλεμο η ποιότητα των φωτογραφιών του δεν ήταν πια η ίδια. Διατήρησε τη φίρμα του και συνέχισε να εργάζεται, αλλά το φωτογραφείο πέρασε σταδιακά στα χέρια συνεργατών του.

Μέχρι τα βαθιά γεράματά του, όμως, δεν έπαψε να ενδιαφέρεται για τη φωτογραφία, την οποία υπηρέτησε με επιτυχία για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. 

Στο φωτογραφείο του, φωτογραφήθηκε η Ασπασία Παπαδοπούλου, αδελφή του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά. 

Ο Νίκος Ζωγράφος πέθανε στην Αθήνα το 1967, σε ηλικία 86 ετών. 

Πατήστε Play στο Podcast που συνοδεύει την κεντρική φωτογραφία για να ακούσετε τη συνέντευξη.

Share