ÖNE ÇIKANLAR
- Eğer komşunuz size sorun çıkarıyorsa tavsiye edilen çözüm yöntemi mahkeme süreci başlatmak değil bire bir diyalog veya özel pazarlıklardır.
- Avustralya’da ihtilafların giderilmesi konusunda bilgi ve destek sunan devlet kurumları ve aracılık hizmeti şirketleri var
- Bulunduğunuz bölgede şikayetinizle ilişkili kanunlar ve yönetmeliklerle bilgi almak için belediyenize başvurunuz.
Büyük bahçeli devasa bir evde oturuyorsunuz. Veya şehir merkezinde bir apartman dairesinde. Komşularınızla bir ihtilaf yaşama riski hep var.
Komşularınızla sıkıntı yaşamanızın çeşitli nedenleri olabilir. En sık rastlananlar gürültü, evler arasındaki duvarlar veya çitler, petleriniz, dalları komşu bahçeye sarkan ağaçlar veya aracınızı park ettiğiniz yer.
Bazen komşunuzun yaptığı bir şey değil, yapmadığı bir şey sizi rahatsız edebilir. Avustralya yasalarına göre rahatsız olmanız kanunlarda “private nuisance” adı verilen ve iki kişi arasındaki çatışma anlamına gelen sıkıntıyı yansıtmaz.
Avustralya’da bu tür sorunlar mahkemelerin geçmişte aldığı kararlar yani teamüller (common law) ışığında çözüme ulaşır.
Sydney Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Barbara McDonald, “Avustralya’daki teamül hukukuna göre ‘private nuisance’ kuralı oturduğunuz mülkün kullanım ve hazzınım kabul edilemez bir şekilde engellenmesi durumunda devreye girer” diyor.
Prof. McDonald ses boş alanlarda rahatça ilerlediği için aralarında kilometreler olan komşuların sıkıntı yaşayabileceğini veya bir komşunun diğerinin mülküne erişimini kısıtladığı için sorun oluşabileceğini söylüyor. Source: Moment RF / Andrew Merry/Getty Images
Mahkeme mi arabuluculuk mu?
Eğer şikâyetiniz mahkemeye intikal ederse birkaç farklı unsur öne çıkacaktır. Şikayetinizin anlamlı olup olmadığı, önemli olup olmadığına bakılır ve çevresel etkiler ışığında değerlendirilir.
Örneğin, komşunuzun sinekleri çeken bir pet beslemesi geçerli bir şikâyet olarak değerlendirilebilir.
“Bu kırsalda veya tarımın öne çıktığı bir bölgede yaşamamanız durumunda geçerli olmaz. Ancak şehirdeki yerleşim bölgelerinde geçerli bir şikâyet olarak değerlendirilmesi olasıdır” diyor.
Belirli bir bölgede beklenebilecek konfor seviyesi her şeyi belirler.Sydney Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Barbara McDonald
Komşunuzun bahçesindeki ağacın sizin bahçenize sarkan dalındaki meyveleri toplama konusunda yasalardan gelen kesin bir hak yok. Prof. McDonald komşunuzla bir anlaşmaya varmanız gerektiğini söylüyor. Credit: sturti/Getty Images
Olayı mahkemeye götürmeden önce komşunuz ile doğrudan irtibata geçin. Eğer bu da işe yaramazsa arabuluculuk kurumunu devreye sokun. Toplumsal Adalet Merkezleri (Community Justice Centres) dahil size destek olacak kamu kurumları var. (Yaşadığınız eyalet veya bölgedeki seçenekleri makalenin sonunda bulabilirsiniz.)
“Mahkeme süreci hem pahalı hem de uzun sürüyor. Ayrıca kişiler arasındaki ihtilafı derinleştirebilir” diyor Prof. McDonald.
“Komşunuza kibar bir not yazmak iyi bir fikir. Bu şekilde sorun olduğuna dair yazılı bir deliliniz olur. Ayrıca komşunuza da sorun hakkında bir şeyler yapması için fırsat yaratmış olursunuz. Eğer yine de komşunuzla ilişkiniz kötüleşirse veya şikâyetiniz hakkında hiçbir şey yapmazsa, her zaman arabuluculuk müessesini kullanın.”
Melissa Haley Canberra merkezli kâr amacı gütmeyen bir arabuluculuk şirketi olan Conflict Resolution Service kurumunun başında.
Kayıtlı arabulucular taraf tutmadan iki tarafa da yardımcı olarak orta yolu bulmak konusunda eğitimli uzmanlardır. Credit: Keith Berson/Getty Images/Image Source
“Süreç karşılıklı bir yargısal mücadeleye dönüşürse bu tür sonuçlar alınamaz. Bu durumda tek kişi önüne sunulan bilgiler ışığında karar verir” diyor.
Karşılıklı iyi niyet ve sorunu giderme hedefi arabuluculuk sürecinin olmazsa olmazları.
Arabuluculuk sürecine genelde doğrudan taraflar dışında tarafların çocukları veya diğer yakınları katılır. Yaşlı ebeveynlerinin yanında toplantıya katılan yetişkin çocuklar sık görülür.
Haley “Arabuluculuk süreci tarafları pazarlık yapılabilecek ve anlaşmaya varacak bir noktaya getirmeye yarar. Anlaşmayı taraflar kendi kelimeleriyle kâğıda döker ve böylece taraflar son metni sahiplenir. Sürecin geri kalanının nasıl ilerleyeceğine yönelik bir yol haritası oluşturmalıdır” diyor.
Mahkemeye gitmeden komşunuzla olan ihtilafınızı çözmenin yolları var. Mahkeme süreci öncesinde arabuluculuk müessesini denemekte yarar var. Credit: Nils Hendrik Mueller/Getty Images/Image Source
Anlaşmazlıkta ikiden fazla taraf varsa ne olur?
Komşular arasında oluşan ihtilafta farklı çıkarları olan birden fazla taraf olması durumunda işler karmaşıklaşır. Bu tür sıkıntılar genelde çok daireli apartmanlarda yaşanır.
Chaminda Kiriwattuduwa Sydney’de yaşarken bir komşusunun balkonu su sızdırıyordu. Binada diğer dailrelerde yaşayanlara önceden haber vermeden balkonda sızıntı testi yapılmış.
“İşten eve geldiğimizde tavan kırmızıydı ve kırmızı bir sıvı tavandan yere akıyordu. Biraz korkutucuydu ve ne olduğu hakkında hiçbir fikrimiz yoktu” diyor.
Kiriwattuduwa mülkün işletmecisi ajansla irtibata geçtiğini söylüyor. Ayrıca NSW eyaletinde yasalar çerçevesinde tüketici haklarını savunan ’den tavsiye istemiş.
Sızıntı testini yapan komşu ayrıca binanın yönetiminde olduğu için sürecin stresli olduğunu söylüyor.
“Ajans testi kimin yaptığını bilmiyordu. Binanın yönetim komitesi üyelerinden biri olduğu ortaya çıktı. Sonuç olarak ajansın kimin sorumlu olduğunu bulmak için soruşturması gerekti” diyor.
Avustralya çapında mülkleri ayıran çitler konusunda yasalar genelde olarak benzer olsa da bazı değişiklikler olabiliyor. Bölgenizdeki kurallar konusunda belediyenize müracaat ediniz. Source: Moment RF / Kinga Krzeminska/Getty Images
Melissa Haley çok daireli bir apartmanda taraflar arabuluculuk sayesinde anlaşmaya varırsa, metnin benzer sıkıntılarda da kullanılması için tüm tarafların bir karara varması gerektiğini söylüyor.
Komşular arasındaki bir ihtilafta çok sayıda taraf varsa, tarafsız bir arabulucunun tanıklığında yapılacak grup şeklinde bir tartışma bir anlaşma ile sonuçlanabilir. Credit: SDI Productions/Getty Images
“Avustralya çapında arabuluculuk hizmeti sunan kurumlar var. Bazıları kamu destekli. Tüm gerekli bilgiye belediyenizden ulaşabilirsiniz. Ayrıca yasal destek hizmetleri de var” diyor.
Haley komşular arasındaki ihtilafı engelleyecek basit bir adım öneriyor.
“İnsanlara hep ‘taşınır taşınmaz gidip komşunuzla tanışın’ derim” diyor. “En yakın dost olmanız gerekmez. Ancak bu zeytin dalını uzatıp kendinizi tanıtarak uzun dönemde ilişkileri dengede tutabilirsiniz” diyor.
Komşunuzla seviyeli bir ilişki kurmak yanlış anlamalar ve çatışmanın önüne geçebilir. Credit: AJ_Watt/Getty Images
