Öne çıkanlar
- Capital Gains Tax’ı (CGT), sattığı emlak, hisse senedi veya Kripto gibi varlıklarından kâr edenler öder.
- Oturduğu evi satanların satıştan elde ettiği kârdan, genellikle bu vergi alınmaz. Oturduğu evi satanların satıştan elde ettiği kârdan, genellikle bu vergi alınmaz.
- CGT’nin ödenmemesi halinde ATO ağır cezalar verebilir.
, malların satışından elde edilen kâra uygulanan bir vergidir. Eğer, bir mal sattığınızda sermaye kazancı (kâr) elde ederseniz, ödemeniz gereken vergi artar.
Bu vergi, 30 Haziran’da doldurduğunuz Avustralya mali yılı vergi formunda gösterilir.
Sermaye niteliğinde mülk, hisse senedi gibi mallarını satan Avustralya vergi mükellefleri, cezadan kaçınmak için bu satışlardan elde ettikleri kâr veya zararı vergi formlarında göstermelidir.
CGT, ayrı bir adı olmasına rağmen gelir verginizin bir parçasıdır.
Avustralya vergi mükellefleri, ilgili vergi yükümlülüklerini yerine getirmek için sermaye kazanç ve kayıplarını gelir vergisi formu doldururken göstermekle yükümlüdür.
ATO, Avustralya’da tüm vergi ve gelir toplama işlerinden sorumlu olan kurumdur.
Avustralyalıların çoğu, yıllık gelir vergi formunu vergi muhasebecileri aracılığıyla doldurur.
Melbournelu muhasebeci Manoj Gupta, CGT ve CGT’nin nasıl uygulandığını şöyle anlatıyor:
"Capital gains tax, hükümet tarafından uygulanan, satılan bir maldan elde edilen kâra uygulanan bir vergidir… Bu mal emlak, hisse senedi, ve bu günlerde kripto para veya herhangi bir mal olabilir. Mal, yabancı bir ülkede satılan bir mal da olabilir."
Vergi yükümlülüklerine uymak ve ödemeniz gereken vergiyi doğru hesaplamak için, eğer muaf değilseniz satışından sermaye kazancı veya kaybı yaşadığınız her malı ayrı ayrı hesaplamanız gerekir.
Close up of female accountant or banker making calculations. Savings, finances and economy concept Source: Moment RF / Prapass Pulsub/Getty Images
"Diyelim ki, Noori 5000 dolara hisse senedi alıyor ve altı ay sonra 5500 dolara satıyor. Noori’nin bu alış - satıştan herhangi başka bir sermaye kazancı elde etmediğini farzedelim. Noori’nin vergi formunu doldururken 500 dolarlık sermaye kazancı deklare etmesi ve kişisel vergi oranı üzerine eklemesi gerekir."
CGT’den muafiyet
Emlak satışlarının çoğundan elde edilen kâra bazı emlak satışlarına CGT uygulanmadığını bilmek önemlidir.
Gupta bunu şöyle anlatıyor:
"Kendi oturduğunuz evi satarsanız bu satıştan elde ettiğiniz kâra CGT uygulanmaz. Bir kişi bir ev satın alır ve satın aldığı tarihten itibaren o evde yaşarsa ve içinde yaşarken satarsa, ne kadar kâr elde etmiş olursa olsun CGT ödemez."
Pek çok durumda ödeyeceğiniz CGT vergisinden indirim yaptırmak da mümkündür.
Bir malı sattığınızda eğer en az 12 aydır o malın sahibiyseniz ve Avustralya vergi mükellefiyseniz, ödemeniz gereken vergi miktarı yarı yarıya azalır.
Buna CGT indirimi denir ve elde edilen kârın yarısına vergi ödenmesi anlamına gelir.
Wooden cubes with word 'Tax' on australian dollars Source: iStockphoto / alfexe/Getty Images
Vergi kaçırmaya uygulanan cezalar
Avustralya vergi mükellefleri mali yıl boyunca elde ettikleri kâr ve zararı bildirmek zorundadır. Ancak bazı kişiler vergiyi ödemekten kaçınır. Bu da para cezası ihtimalini gündeme getirir.
Loh, ATO’nun şüpheli mali aktiviteleri ve bildirilmeyen kârları izlediğini söylüyor.
Loh, "İnsanların doğru davranmasını sağlamak için biz diğer banka, devlet gelir ofisi, tapu, sigorta şirketleri, hisse senedi kayıt kurumları gibi kurum ve kuruluşlardan gelir ve diğer bilgileri alırız," diyor.
Eğer capital gains tax ödemeniz gerekip gerekmediğinden emin değilseniz, veya vergi formunu yanlış doldurduysanız ATO veya kayıtlı bir mıuhasebeciyle temasa geçmeniz çok önemlidir.Tim Loh
Vergiyi ödememe durumunda uygulanacak ceza, diğer vergilerde olduğu gibi ödenmeyen bölüm ve kişinin tutumuna bağlı olarak değişir.
ATO, tutuma bakarak ihmal, dikkatsizlik veya bilerek vergiden kaçma olarak değerlendirir ve bu değerlendirmeye göre farklı cezalar uygular.
Ayrıca ATO, verginin ödenmeyen bölümüne de faiz uygulayabilir.
Loh, cezanın duruma göre ödenmeyen bölümün, yüzde 25 ile yüzde 100’ünü bulabileceğini söylüyor.
Loh, "Eğer vergi kaçırma girişiminde bulunursanız, tutumunuza bağlı olarak çok büyük ceza alabilirsiniz. Ama samimi olarak bir hata yaptıysanız, cezanız o kadar büyük olmaz. Ama bilerek sistemle oynadığınız, sorumluluğunuzdan kaçınmaya çalıştığınız belirlenirse, cezası çok büyük olur," diyor.
Bilerek veya sürekli suç işleyenler hakkında ceza davası da açılır.
Avustralya, ağırlıklı olarak nakit para kullanılmayan bir ekonomidir.
Buna rağmen bazı vergi mükellefleri işlerini nakit parayla yürütmeyi tercih eder ve bu da onların gelirlerini kayda geçirmemeye, vergi kaçırmaya yöneltebilir.
Ama emlak veya hisse satışında CGT ödenmesinden kaçınma ihtimali neredeyse sıfırdır.
Gupta, "Avustralya’da nakit para kullanılmaz. Alım satımlar nakit transferi değil, banka transferi yoluyla yapılır," diyor.
Vergi cezalarına itiraz
Vergi mükellefleri cezaya itiraz edebilir.
Eğer ATO, gerekçeyi makul bulursa, duruma göre ceza miktarını düşürür veya cezayı iptal edebilir.
Loh, tüm toplumun çıkarını ilgilendirdiği için CGT dahil bütün vergi mükellefiyetlerine uymanın çok önemli olduğuna işaret ediyor.
Eğer verginizi ödemezseniz, bundan hepimiz zarar görürüz. Yani okullarımız, hastanelerimiz yeterince fon alamaz, Avustralya toplumu için daha az öğretmen, daha az doctor ve hemşire demektir.Tim Loh
Sermaye kaybı
Sadece kâr durumunda vergi ödeneceği yolundaki genel kanınının aksine, bazen zarar durumunda da vergi ödenebilir.
Buna ‘capital loss’ denir.
happy African couple outside home with sold sign giving thumbs up Source: iStockphoto / michaeljung/Getty Images
Subramanya, "Tazmanya’da 420 bin dolara bir ev aldık, birkaç yıl bu evde yaşadıktan sonra Brisbane’a taşındık. O evi birkaç yıl kiraya verdik. Sonnra satmayı kararlaştırdık. Bu arada ev fiyatları düştü. 420 bin dolara aldığımız evi, 380 bin dolara sattık. Vergi formumu doldurup ATO’ya gönderdim.
ATO bana geri dönüş yaptı ve ev satışından kazandığım paranın kar olduğunu, CGT ödemem gerektiğini söyledi.
Bu senaryoda, ev için yapılan harcamalar vergiden düşürüldüğü için ev sahibi zarar ettiğini düşünmesine rağmen ATO bunun bir kazanç olduğuna karar veriyor.
Subramanya, "Kağıt üzerinde evin değerinin düşmesini eve yaptığımız bakım onarım masraflarını ve belediye vergilerini vergiden düşürdüğümüz için ve evin değerini 255 bin dolara düşürdüğümüz için ATO, satıştan 25 bin dollar kar ettiğimize karar verdi. Bu nedenle 3-4 bin dolar vergi ödedik," diyor.
ATO’ya her yıl 1 Temmuz ile 30 Haziran arasını kapsayan Vergi formu verilmelidir. Eğer vergi işleriniz biraz karışıksa, en geç 31 Ekim tarihine kadar kayıtlı bir muhasebeciden yardım almalısınız.
