Öne çıkanlar
- Örülerek yapılan şeyler örgü, toprak ve atalar arasındaki somut ilişkidir.
- Örgücüler, ürünlerin kendilerine ait olduğunu gösteren kendilerine özgü tarza sahip olabilir.
- Örgücülük, sosyal ilişkiye de hizmet eder.
- BÖrgücüler, ürünlerin kendilerine ait olduğunu gösteren kendilerine özgü tarza sahip olabilir.
Örülerek yapılan şeyler, İlk Ulusların örgücüleri kadar çeşitliliğe sahiptir. Her örgü ürünü, örgücüyle toprak ve ataları arasındaki görünür ilişkiyi gösteren öneme sahiptir.
Örgü, kamış, bitki ve kabukları toplayarak başlar. Bunlar belli bir çarpraz tarzda örülerek sepet, kase, ip ve ağ haline getirilir.
Kuzey NSW’de Gomerio Kabilesi’nden sanatçı ve eğitimci Cherie Johnson, “Örmecilik İngilizce’de sadece bir kelimedir. Bizim ana dilimizde örmecilik için pek çok kelime vardır,” diyor.
Johnson, “Örmecilik dediğimiz şeyin en önemli yönü, ürünlerdeki kültürel bilgidir. Örgüde kullanmak için hangi bitki, yılın hangi zamanında; ayrıca sürüdürülebilir bir şekilde yemek için hangi bitkiler ne zaman toplacak?” diye ekliyor.
ADELAIDE, AUSTRALIA: An Indigenous weaving workshop takes place in The Precinct Village an AFLW match. Credit: Kelly Barnes/AFL Photos/via Getty Images
Örmecilik insanlar arasında bağ sağlar
Örmecilik sadece dikiş ve işlemleri öğrenmek değildir.
Farklı kuşaklardan insanlar birlikte oturup öyküler anlatır, insanların neden ördüğünün geri planındaki kültürel bilgiyi öğrenir.
Johnson, “En önemlisi, neyle ördüğün, bu malzemenin neden önemli olduğu, yaptığın şeyin ne işe yarayacağı ve doğru şekilde nasıl kullanılacağını bilmektir,” diyor.
Evet – erkekler de örer
NSW’de Newcastle bölgesinde Worimi Kabilesi’nden Luke Russell, yaşlılardan ağaç kabuğundan kano, balık avlama mızrakları ve diğer şeylerin yapımında kullanılan aletleri yapmayı öğrenip, genç kuşaklara aktarıyor.
Benim için örgü, özellikle erkeklerin kullandığı aletlerle ip örmektir.Luke Russell, Cultural Knowledge Holder
Sofistike örme teknikleriyle kanoların birleşme noktalarını sağlama alır veya örülmüş iplerle aletlerin parçalarını birleştirir.
Çocukluktan gençliğe kadar geçen sürede erkek çocuklar, kızlarla birlikte anne ve teyzelerden örmeyi öğrenir.
Russel, “genç bir erkek, özellikle tüm süreci öğrenip tüm gerekli becerileri kazanınca, çocukluktan erkekliğe geçmiş olur. Ve bütün bu becerileri kadınlar öğretir,” diyor.
Credit: Richard I'Anson/Getty Images
Hareketli bir meditasyon olarak örgü
Cherie Johnson, örgüyü düşüncelerini görünütüye dikmek için kullanıyor. Düşüncelerini örgüye dökerek somutlaştırıyor.
“Bizim toplumda işler böyle yürür,” diyor.
“Hep birlikte, aile olarak saygılı bir şekilde aşkla yaparız. Örgü böyle bir şeydir. İnsanları bir araya getirir. Bazıları örmek amacıyla değil, sadece orada olup birlikte çay yudumlamak, erkek ve kız kardeşleriyle bir arada olmak için oturduğumuz daireye katılır,” diye ekliyor.
Tarz farklılıkları
Örgüde kullanılan bitki ve kabuklar yöreden yöreye değişir. Örme biçimleri de.
Ama örgücüler kendi tarzlarını da ürünlere yansıtır.
Farklılıkların bir bölümü kullanılan yerel çiçeklerin, kabukların, dal ve kök pigmentlerinden oluşan boyalardan kaynaklanır.
Cherie Johnson, “Sanatçının örgüde seçerek kullandığı pigment o sanatçı ve yöre için çok önemlidir,” diyor.
Tecrübeli bir göz, ürünün yapıldığı bölgeyi bilebilir. Hatta kullanılan renk, örme şeklinden yapan kişi bilinebilir.Cherie Johnson, artist and educator
Kimi zaman ürünün örgüsünün kaidesinden, yapan sanatçının kim olduğunu çıkarmak da mümkündür.
Kuzey Queensland’da Cardwell Bölgesi Girramay Kabilesi’nden sanatçı Nephi Denham, örgücülüğü amcasından öğrenmiş.
Denham, örgüden örgücünün sol veya sağ elle ördüğünün anlaşılabileceğini, böylece örgücünün kim olduğunun belirlenebileceğini söylüyor.
Credit: Richard I'Anson/Getty Images
Nasıl örgücü olunur?
Victoria’da Kulin Ulusu Taungurung kabilesi’nden sanatçı ve usta Cassie Leatham, yerli olmayan Avustralyalıların da katılabileceği atelye çalışmaları düzenliyor.
Çalışmalara katılanlardan öğrendikleri teknikleri kar elde etmek amacıyla kullanmamaları uyarısı yapılıyor.
Ürünlere erişim
Örgü ürünleri Avustralya çapında irili ufaklı pek çok galeride sergileniyor ve satılıyor.
