Đảng New Zealand First trở thành yếu tố quyết định sau kết quả bầu cử ngang ngửa và đã chọn Lao động để thành lập chính phủ thay vì đảng Quốc gia dẫn đầu trong cuộc bầu cử.
Đảng Lao động New Zealand sẽ thành lập chính phủ kế tiếp sau khi đạt được thỏa thuận với đảng New Zealand First.
Đảng Quốc gia đương quyền đã không hội đủ số phiếu để thành lập chính phủ và đảng New Zealand First với chỉ có 7 phần trăm số phiếu bầu và 9 ghế dân biểu, đã có quyền chọn lựa đảng nào để thành lập chính phủ và đảng nầy đã chọn đảng Lao động về nhì để thành lập chính phủ liên hiệp.
Ông Winston Peters lãnh đạo đảng New Zealand First đã chờ cho đến việc công bố trên truyền hình về quyết định của ông.
Ông cho biết đã chọn đảng nào mà ông có thể cộng tác .
"Chúng tôi có quyền lựa chọn hoặc đi với đảng Quốc gia hay đảng Lao động về một tình trạng có sẵn hay được thay đổi".
"Trong việc thương thuyết của chúng tôi, cả hai đảng Quốc gia và Lao động đã được trình bày về cơ hội đó, tức là cùng cộng tác với nhau cho New Zealand".
"Đó là lý do vì sao vào lúc cuối, chúng tôi chọn thành lập một chính phủ liên hiệp của New Zealand First với đảng Lao động New Zealand", Winston Peters.
Thủ tướng được chọn lựa là lãnh tụ đảng Lao động New Zealand, bà Jacinda Ardern sẽ trở thành nhà lãnh đạo trẻ nhất ở nước nầy kể từ thập niên 1800.
Bà cho biết cảm thấy hết sức hãnh diện.
"Tôi cảm thấy hết sức vinh dự, trong việc thành lập chính phủ với đảng Lao động dẫn đầu".
"Tôi muốn cảm ơn mọi người đã ủng hộ đảng Lao động trong suốt cuộc bầu cử và qua quá trình thương thuyết".
"Chúng tôi vận động mạnh mẽ về các vấn đề mà chúng ta tin tưởng mạnh mẽ và nay cũng cảm thấy trách nhiệm nặng nề trong việc nầy", Jacinda Ardern.
Bà Ardern đã yêu cầu ông Peters làm Phó Thủ tướng và nay bà bắt đầu việc thành lập tân nội các.
Thế nhưng bà sẽ bắt đầu với chính phủ thiểu số, khi các ghế tổng cộng chỉ được 55 ghế so với Quốc gia là 56 ghế.
Điều nầy có nghĩa là bà phải dựa vào 8 dân biểu của đảng Xanh.
Bà Arhern cho biết bà cảm thấy đảng Lao động của bà có thể cộng tác hữu hiệu với đảng New Zealand First và ông Peters.
"Đại đa số các cuộc thương thuyết xoay quanh các vấn đề mà ông ta muốn mang lại cho người dân New Zealand mà tôi hết sức tôn trọng vể chuyện nầy".
"Chúng tôi tìm thấy con đường phía trước để thực hiện và tôi không nghi ngờ gì là chúng ta sẽ cộng tác trong một tình thân hữu và tôn trọng, nhằm mục tiêu phục vụ cho mọi người dân New Zealand", Jacinda Ardern.
Bà Arhern hứa hẹn chính phủ cuả bà sẽ tôn trọng các cam kết trong cuộc bầu cử, trong đó bao gồm việc bảo vệ môi trường và tái lập các vụ thương thuyết mậu dịch bao gồm Hiệp ước Mậu dịch Xuyên Thái bình Dương tức TPP.
Việc loan báo thành lập một tân chính phủ khiến thị trường tài chính bất ổn, dẫn đến một sự giảm sụt về giá trị của đồng đô la New Zealand.
"Rõ ràng đó là quyết định của người dân New Zealand, thế nhưng tôi muốn nói rằng chắc chắn Bill English và John Key đã thực hiện các công việc hết sức xuất sắc trong việc giúp cho New Zealand tăng trưởng", Michaelia Cash.
Trong 9 năm cầm quyền và các chính sách tương tự với đảng New Zealand First, đảng Quốc gia được xem là có những điểm tương đồng và là chọn lựa tốt nhất đối với ông Winston Peters.
Vị Thủ tướng sắp ra đi là ông Bill English trong một phản ứng có chừng mực với báo chí, cho biết đảng ông đã để lại cho đất nước nầy với nhiều thành quả.
"Chúng tôi hãnh diện vả riêng tôi cũng hãnh diện khi chúng ta rời khỏi chính trường trong khi một chính phủ đương nhiệm New Zealand ở trong tình trạng tốt đẹp qua mọi đánh giá của quốc tế".
"Đó là một quốc gia được tin tưởng hơn và có thêm nhiều khát vọng, đặc biệt khi nước nầy phục hồi sau cơn khủng hoảng tài chính toàn cầu", Bill English.
Ông cũng đưa ra lời chúc mừng đến tân chính phủ.
"Chúng tôi xin chúc tân chính phủ mọi điều tốt đẹp trong việc chấp nhận cơ hội của thế hệ cho người dân New Zealand để xây dựng sức mạnh kinh tế và cũng đối phó với những vấn đề thường trực mà người dân nước nầy muốn thấy được giải quyết".
Tại Úc, Thủ tướng Malcolm Turnbull và Ngoại trưởng Julie Bishop đã chúc mừng bà Ardern về chiến thắng mới nhất trong việc thành lập chính phủ.
Bà Bishop cũng bác bỏ những lời trên trang mạng Twitter về các căng thẳng với tân Thủ tướng và cho đó là chuyện không đáng.
Được biết bà Bishop đã cáo buộc đảng Lao động New Zealand đã âm mưu với đảng Lao động Úc khi cung cấp tin tức về chuyện song tịch New Zealand của Phó Thủ tướng Banaby Joyce.
Bà cáo buộc đảng Lao động New Zealand có âm mưu phá hoại chính phủ Turnbull, thế nhưng nay bà cho đài số 9 biết rằng, bất cứ vấn đề nào với đảng đã được giải quyết.
"Sự kiện là bà Ardern đưa ra lời giải thích một vài tháng trước, về tình trạng của một thành viên đảng Lao động New Zealand và bà ta tuyên bố vào lúc đó rằng, hành động của nhân viên đó là sai, không chấp nhận được và người nầy lẽ ra không nên dính líu vào. Tôi chấp nhận lời giải thích của bà và tôi hoàn toàn đồng ý với bà trong chuyện nầy.
Bà cho biết sẽ mong đợi cộng tác với tân chính phủ.
"Tôi chúc mừng bà Ardern với vai trò Thủ tướng được chỉ định của New Zealand. Chúng ta đã có mối quan hệ mạnh mẽ và sâu xa với nước nầy và tôi hy vọng sẽ cộng tác với tân chính phủ".
Việc nầy khiến cho Tổng trưởng Nhân dụng Michaelia Cash phải tuyên bố tốt đẹp đối với tân chính phủ trên đài phát thanh 2GB.
"Lần sau cùng Lao động, đảng Xanh và Độc lập thành lập chính phủ, thì chính phủ đó chẳng hoạt động tốt đẹp chi cả".
"Rõ ràng đó là quyết định của người dân New Zealand, thế nhưng tôi muốn nói rằng chắc chắn Bill English và John Key đã thực hiện các công việc hết sức xuất sắc trong việc giúp cho New Zealand tăng trưởng", Michaelia Cash.
Thêm thông tin và cập nhật Like
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
