คนไทยในเหมืองทองออสเตรเลีย เล่าประสบการณ์งานใต้พิภพ

07012023 WA THAI GOLD MINE SHOTFIRER INTV.jpg

วนพิทักษ์ ศรีวิพันธ์ หรือคุณสอง คนไทยในเหมืองทองแห่งหนึ่งที่เมืองแคลกูร์ลี (Kalgoorlie) รัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย ตำแหน่งผู้ควบคุมการใช้วัตถุระเบิด (shotfirer) Credit: Wanapitak Sriwipan/Dominik Vanyi via unsplash

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

รู้จักช่างระเบิดเหมืองคนไทยในเหมืองทองรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย คุณสอง วนพิทักษ์ ศรีวิพันธ์ เล่าประสบการณ์ทำงานใต้พิภพที่น่าสนใจและท้าทาย เผยรายได้ดีและไม่ต้องใช้วุฒิสูง พร้อมคำแนะนำสำหรับผู้สนใจทำงานนี้

ประเด็นสำคัญในการสัมภาษณ์

จุดเริ่มต้นของคุณสองในการเดินทางมาออสเตรเลีย และจุดเปลี่ยนจากการเรียนทำอาหารสู่การทำงานในเหมืองทอง
ประเภทงานต่าง ๆ ในสายงานเหมือง คุณวุฒิที่จำเป็น รายได้และสวัสดิการต่าง ๆ เช่น การเดินทางมาทำงาน ที่พัก และลักษณะของวันทำงาน
ประสบการณ์ในการทำงานของคุณสอง และความภาคภูมิใจในเส้นทางอาชีพนี้

วนพิทักษ์ ศรีวิพันธ์ หรือคุณสอง คนไทยซึ่งทำงานในเหมืองทองแห่งหนึ่งในเมืองแคลกูร์ลี (Kalgoorlie) รัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย ในตำแหน่งผู้ควบคุมการใช้วัตถุระเบิด (shotfirer) พูดคุยกับเอสบีเอส ไทย ถึงประสบการณ์ชีวิตของเขานับตั้งแต่ก้าวเท้าเข้ามาในออสเตรเลียพร้อมครอบครัวเมื่อปี 2011

ฟังเรื่องราวเต็ม ๆ ในฉบับพอดคาสท์

คนไทยในเหมืองทองออสเตรเลีย เล่าประสบการณ์งานใต้พิภพ

SBS Thai

07/01/202320:19

เช่นเดียวกับหลายคนที่ย้ายมาอยู่ที่นี่ คุณสองเริ่มต้นชีวิตด้วยการทำงานเป็นผู้ช่วยครัว ระหว่างนั้นก็ได้ศึกษาหลักสูตรงานบริการ การปรุงอาหาร และเบเกอรี่ (Hospitality, Cookery and Bakery) ต่อมาก็ได้ทำงานเป็นเชฟในค่ายเคลื่อนที่สำหรับบริการอาหารให้คนทำงานในเหมืองแห่งหนึ่ง จนกระทั่งได้รู้จักกับเพื่อนที่ทำงานอยู่ในเหมือง และได้รับการแนะนำโอกาสงานใหม่ ๆ จนกลายเป็นจุดเปลี่ยนชีวิตในเวลาต่อมา

“หลังจากเรียน Management ก็คือ Certificate IV ของ Hospitality ผมก็เลยไปทำ Camp chef ก็หมายถึง Mobile camp เสิร์ฟอาหารให้คนเหมืองโดยเฉพาะ แล้วก็มีเพื่อนที่เป็นคนเหมือง ก็คือคนที่เขากินข้าวนั่นแหละครับ” คุณสอง เล่า

เพื่อนทำงานเหมืองเขาก็แนะนำครับว่า ลองทำดูไหมล่ะ สักปีสองปี แต่มันไม่ปีสองปีครับ ก็มาเลย ยาวเลย

คุณสอง วนพิทักษ์ ศรีวิพันธ์ Source: Supplied / Wanapitak Sriwipan

จากห้องครัว...สู่เส้นทางงานใต้พิภพ

ตลอดการทำงาน 4 ปีภายในเหมืองทองของคุณสอง เขาเริ่มต้นทำงานจากตำแหน่งฝึกหัดขับรถบรรทุกขนหิน (Dump truck operator) เป็นตำแหน่งงานแรก และไต่เต้าขึ้นมาด้วยการทำงานในตำแหน่งต่าง ๆ ทั้งผู้ช่วยผู้ขุดเจาะหิน (Nipper) เจ้าหน้าที่ซ่อมบำรุงเครื่องมือ (Service crew) จากนั้นก็ขยับไปเป็นผู้ช่วยผู้ควบคุมการใช้ระเบิดในเหมือง (Charge up) เป็นเวลา 1 ปีครึ่ง จนกระทั่งได้เป็นผู้ควบคุมการใช้ระเบิด (Shotfirer) ในที่สุด

คุณสองเล่าอีกว่า มีคนไทยไม่กี่คนที่ได้รับใบอนุญาตในการทำงานตำแหน่งนี้

คนที่เป็น charge up ก็คือคอยดูว่าทุกอย่างโอเค เดินสายสัญญาณระเบิด เดินสายสัญญาณจุดชนวน ... shotfirer เป็นคนที่ทำ plan ออกมาทุกอย่าง และเป็นคนเดียวที่ได้รับอนุญาตให้กดระเบิดได้
คุณสอง อธิบาย

ด้วยลักษณะงานที่แสงภายนอกส่องไม่ถึง จึงมืดสนิทหากไม่มีไฟจากหมวกนิรภัยของคนทำงาน ทำให้การทำงานในเหมืองบางครั้งก็มีความท้าทาย

คุณสองยกตัวอย่างประสบการณ์เมื่อทำงานในเหมืองในระยะแรก

"(งาน) Underground มันมืดครับ มันไม่มีไฟอะไรเลย นอกจากไฟ Cap lamp ไฟประจำตัวบนหมวก Hard hat แล้วทีนี้ cap lamp มันทำงานไม่ค่อยดี ไม่สามารถฉายไฟได้ ... มันมืดไปหมด ก็คือ stunt หยุดไปประมาณ 10 วินาที ก็ค่อนข้างที่จะยาก และสุดท้ายมันก็ทำงานครับ” คุณสอง เล่า

แต่ในบางครั้งก็มีเหตุการณ์ฉิวเฉียดที่ต้องแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าอย่างรวดเร็ว คุณสองเล่าเหตุการณ์หนึ่ง เมื่อเกิดเหตุดินถล่มระหว่างที่เขาบรรจุสารระเบิด ภายในรูระเบิดบริเวณอุโมงค์เปิดโล่งภายในเหมืองทองที่เขาทำงานอยู่

Wanapitak Sriwipan Underground Shot 1.jpeg

เนื่องจากแสงภายนอกส่องไม่ถึง การทำงานในเหมืองจึงขึ้นอยู่กับไฟที่คาดไว้บนศีรษะของคนทำงานแบบนี้ Source: Supplied / Wanapitak Sriwipan

ต้องฟังอยู่ตลอด ถ้าหินมันขยับมันจะส่งเสียงก่อน เราต้องขยับเร็ว
คุณสอง เล่า

“ผมเคยไปชาร์จ เอาสารระเบิดไปใส่ไว้ในรูที่เขาเจาะไว้ มันเป็น open stope ข้างบนคือว่างเลย ไม่มีอะไร ... แล้วผมได้ยินเสียงอะไรอย่างหนึ่ง ผมก็เลยถอยกลับ หลังจากนั้นดินก็ถล่มลงมา” คุณสอง เล่า

แม้จะเป็นงานที่มีความท้าทาย คุณสองย้ำว่ามีโอกาสน้อยมากที่จะเกิดเหตุการณ์ร้ายแรง เนื่องจากมีการตรวจสอบมาตรฐานของอุปกรณ์ทำงาน และการประเมินความเสี่ยงอยู่เสมอ

“อุปกรณ์ทุกอย่างเขาจะทำให้มาตรฐานตลอด เช็คตลอด มันยากมากที่สักอย่างจะพัง” คุณสองเล่า

ผมไม่คิดว่ามันอันตรายอย่างที่คิด ถ้าเกิดรู้ว่าอะไรที่มันจะเกิด ที่มันสามารถทำร้ายเรา หรือ accident ที่มันจะเกิดขึ้น เราต้องวิเคราะห์ก่อน เดินเข้างานต้องวิเคราะห์ว่าหินจะถล่มไหม ถ้าทำมานาน ๆ ก็จะรู้ว่าหลบเลี่ยงยังไง และเราก็ report ให้ supervisor ทุกอย่าง มันก็ safe สำหรับทุกคน
คุณสอง กล่าว

ทุกอย่างเป็นไปได้ ขอเพียงกล้าลองทำ

หลายคนอาจคิดว่า งานเหมืองส่วนมากต้องใช้ประสบการณ์และคุณวุฒิสูง คุณสองเล่าว่า วุฒิการศึกษาขั้นต่ำสำหรับการเริ่มงานในเหมืองใต้ดินคือ Year 12 ซึ่งเทียบเท่ากับมัธยมศึกษาปีที่ 6 หากมาจากประเทศไทย แต่สิ่งสำคัญที่ต้องมีคือใบอนุญาตขับขี่สำหรับรถยนต์เกียร์ธรรมดา

คุณสองย้ำว่า ตำแหน่งงานต่าง ๆ ในเหมืองจะมีการฝึกอบรมให้ตั้งแต่เริ่มทำงาน

ทุกอาชีพที่นี่เขาจะมี trainee ฝึกหัดก่อนเลย แล้วพอทำได้เขาก็จะปล่อยให้ทำไปเลย
คุณสอง เล่า

Wanapitak Sriwipan outside the gold mine site.jpeg

คุณสอง ขณะกำลังอยู่บริเวณไซต์งานเหมืองทองแห่งหนึ่ง Source: Supplied / Wanapitak Sriwipan

ส่วนเรื่องรายได้และการเติบโตในตำแหน่งงานถือเป็นอีกจุดดึงดูดที่น่าสนใจสำหรับงานเหมือง คุณสองเล่าว่า แม้จะเป็นตำแหน่งงานเริ่มต้น แต่ก็มีรายได้สูงถึงหลักแสนดอลลาร์

นอกจากนี้ ยังมีข้อเสนอในการปรับตำแหน่งขึ้นไปทุก 6 เดือน หรือหากทำงานอยู่ในตำแหน่งเดิมก็มีการปรับเงินเดือนด้วย

เขาจะมีข้อเสนอว่าจะ train up ไหม หรือว่ายังอยากเรียนรู้ประสบการณ์เดิมต่ออยู่ แต่เงินก็จะเพิ่มขึ้นอยู่ดี ... แต่ถ้าได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นไปอีกก็จะเพิ่มขึ้นไปเท่าตัว
คุณสอง อธิบาย

คุณสองเล่าอีกว่า งานในเหมืองเป็นงานที่น่าสนใจและตื่นเต้น พร้อมกับเชิญชวนให้คนไทยที่สนใจคนอื่น ๆ เข้ามาทำงาน

“อยากให้คนไทยมาทำงาน Underground มากกว่านี้ ผมเห็นแต่เจ้าของประเทศเขาทำกัน ผมก็มีเพื่อนเฉพาะคนออสซี่ ก็อยากมีเพื่อนเป็นคนไทยมาทำด้วยกัน”